Chương 71: Nước tới chân mới nhảy.
Trương Nguyên thây Vương Tư Nhâm xem thường nhìn trời chứ không thèm nhìn hắn, lúc này mới sực tỉnh ngộ. VăI bắt cổ thực sự là cũng có chút hơi tùy tiện, hắn chợt chú ý tới thân phận mình bây giờ đang mới chỉ là một thiếu niên mười lăm tuổi., Nhưng dù sao đây cũng là Huớc Am tiên sinh khơi mào ra đó nhé, học trò chỉ là phát huy một chút mà thôi.
Ánh mắt Vương Tự Nhâm nhìn xuống, liếc Trương Nguyên một cái. Thần thái của người thiếu niên này cung kính như đang lặng chờ gã lên tiếng. Thấy vậy, Vương Tư Nhâm khẽ lắc đầu, nói:
Ngươi quả nhiênrất chăm chỉ, hơn nữa còn có lĩnh ngộ rất nhanh. Người còn có lĩnh ngộ nào với bát cổ nữa, mau nói ta nghe.
Trương Nguyên đâu dám nói thêm, cung kính nói:
Học trò đều cậy nhờ tiên sinh chỉ giáo.
Vương Tư Nhâm lạnh lùng nói:
Nói như vậy người quả là nói một hiểu mười rồi, ta nói một câu người có thể nói ba câu. Trương Nguyên trán đầy mồ hôi, không dám lên tiếng.
Vương Tư Nhâm cuời thân, nghĩ:
"sầm mặt dọa hắn như vậy là đủ rồi, đây cũng là tại mình cứ thích nói đùa, đương nhiên, ví dụ này cũng thực sự xác đáng.
Rồi trầm giọng, nói:
Thiếu niên phải biết cảnh giác với chữ "sắc”. Người còn chưa tới mười sáu tuổi, ham đẹp thì chỉ tổ hại thân, thời gian tu tâm dưỡng tính này không được để phí.
Trương Nguyên có cảm giác như cho dù hắn có nhảy xuống sông Hoàng Hà cũng chẳng rửa hết tội. Sao bỗng nhiên hắn lại thành người thiếu niên háo sắc rối?Mặc dù vậy, hắn cũng không lên tiếng biện bạch mà chỉ đành vâng dạ nghe theo.
Vương Tư Nhâm rất hài lòng với thái độ thành khẩn của Trương Nguyên, bắt đầu lên giọng giảng giải, nói:
Trước thời Vạn Lịch thi phá đề chỉ cần dùng ba bốn câu. Từ đầu những năm Vạn Lịch tới nay thì phá đề chi có thể dùng hai câu, kỵ nhất là phạm huý. Khi phá đề còn phải tránh "liên thượng phạm hạ”, lặp lại câu trước là "liên thượng”, nhắc tới câu sau là "phạm hạ”. Phá đề đắt ở chỗ phải lưu loát mà vẫn phong nhã, quý ở chỗ tự nhiên mà vẫn tuân theo cổ luật. Vấn đề lớn thì khi phá đỡ phải biết thong thả mà tóm tắt, còn vấn đề nhỏ thì phải phá để sao cho hòa hợp, linh hoạt. Thi huyện, thị phủ thì thôi, ban giám khảo đều là những bậc danh gia bắt cổ, liếc mắt một cái là xong hai câu phá đề. Nêu hai câu này mà vừa mắt hợp ý họ thì bài văn đó năm chắc 10 phân là sẽ qua, cho dù phần sau có phòng tắc thái quá một chút, ban giám khảo cũng sẽ niệm tình mà châm chước cho
Đây là tâm sự về kinh nghiệm của các danh gia bát cổ, trong đó có biết bao tinh hoa kiến thức, chiêm nghiệm tinh thâm, dựa vào chút lĩnh ngộ của mình đâu có thể thấy được rõ ràng như vậy. Trương Nguyên tĩnh tâm lăng nghe, bất giác nhắm mắt lại, đây đã thành thói quen của hắn. Nhưng rồi hắn lại sục nhở ra, Hước Am tiên sinh đầu có phải là Phạm Trân và Chiêm sĩ Nguyên, nào có học trò nhắm mắt nghe giảng trước mặt thầy giáo bao giờ
Vương Tư Nhâm thấy Trương Nguyên vừa nhắm mắt rồi lại mở ra, ông đã từng nghe nói về khả năng nghe một lần nhớ ngaycủa Trương Nguyên, cười nói:
Không sao, tiện thế nào thì làm thế. Lại nói một lần những điểm mấu chốt khi phá đề, cuối cùng nói:
Phá đề này nói lí thuyết suông thì dễ, phải có một cái đề thật đặt trước mặt cho người phá, mà phá cho chó linh hoạt, hòa hợp thì đâu phải chuyện dễ. Ta dạy trước cho người cách phá vấn đề nhỏ của "Tử thư”, nhưng có một điều kiện tiên quyết, đó là chỉ đọc thuộc "Tủ thư” thôi chưa đủ, còn cần phải biết tách biệt hợp, cải gọi là biết tách biệt hợp chính là thay lấy một câu trong "Tử thư”, ví dụ Phu Tử nói: "Lơi ngon tiếng ngọt thì chết người”, người phải suy ngẫm ý nghĩa của câu này trong "Tử thư”, ta cho ngươi ba ngày, ba ngày sau ta sẽ kiểm tra nguoi.
Vương Tư Nhâm dứt lời, đi thẳng vào nội viện. Ông có hai thu phòng, thu phòng này ở tiền viện dùng để tiếp khách ngoài, bây giờ để Trương Nguyên học ở thư phòng tiền viện.
"Đại học", "Trung dung ngữ”, "Mạnh tử", "Luận ngữ”, bôn cuốn sách này được gọi là "Tủ thư”, là sách mà những người thi khoa cử nhất định phải thuộc. Không kể tới chủ thích của Chu Hi, "Đại học" và "Trung dung” không quá mây ngàn chữ, "Luận ngữ” hơn mười ngàn chữ, "Mạnh tử” dài hơn, có hơn ba mươi ngàn chữ đôi với Trường Nguyên mà nói, ngay cả Tủ thư tập chủ của Chu Hi hắn đều có thể thuận đọc thuộc vanh vách, nguyên văn năm, sáu mươi ngàn chữ đương nhiên cũng không phải nói tới. Thế nhưng như Vương Tư Nhâm nói, đọc thuộc không cũng vô dụng, nhất định phải nắm chắc được ý, điều này yêu cầu Trương Nguyên nhất định phải tìm hiểu cặn kẽ tùng câu, rồi tiến hành chính hợp, phân tích. Bắt cổ văn hao trí tâm trí,ngâm cứu mãi mới chỉ thấy được một phần nhỏ trong cả ngàn tinh hoa..
"Tử thư” sớm thuộc nằm lòng, cũng không cần giở sách, Trương Nguyên củ thế ngồi thiền trên ghế lớn trong phòng. Mỗi canh giờ hắn lại đứng dậy đi đi lại lại trong phòng vài bước, sau đó lại ngồi trên ghế suy nghĩ rất lâu.
Tiểu hề nô Vũ Lăng ngồi trên chiếc ghế con bên ngoài thu phòng để trục nghe Hầu thiếu gia sai bảo.
Gần tới giờ Ngọ, Vương quản gia tới mời Trương Nguyên dùng bữa. Đồ ăn đựng một cái hộp đã mang tới Tây Dương phòng, có cá, có thịt, có khi có cả trái cây tươi, com là cơm gạo trắng Thiệu Hưng, hết sức ngon miệng.
Dùng xong bữa trưa, Vũ Lăng mang hộp cơm về phòng bếp. Trung Nguyên lại đi đi lại lại trong thu phòng, tĩnh tâm ngâm cứu.
Vũ Lăng cảm thấy hết sức nhàm chán, người hầu của Vương gia thì gã lại chẳng quen ai. Không có ai nói chuyện với gã, gã thấy buồn chán vô cùng, thấy chén trà trước mặt thiếu gia đã hết thì liên xuống bếp mang trà nóng lên.
Chua tới giờ Mùi, Vương Tư Nhâm đi ra từ nội viện, tới thu phòng trước. Vũ Lăng vừa trông thấy liên đúng dậy, đang định chắp tay trước ngực thi lễ, Vương Tư Nhâm liền xua tay ra hiệu cho gã không cần lên tiếng rồi đi thẳng vào thu phòng xem xem. Trương Nguyên đang nhắm mắt tĩnh tâm ngồi ở đó, nếu không phải bàn tay đặt trên thu án thỉnh thoảng lại gõ một cái lên bàn đều đều, người ta sẽ hiểu lầm rằng hắn đang ngủ.
Vương Tư Nhâm cười, dẫn theo hai người hâu đi ra ngoài.
Sau giờ Ngo, thời gian trôi qua rất chậm, Vũ Lăng không có việc gì, ngôi ngủ gật ngoài thu phòng, không phát hiện thiếu gia nhà mình đang bị người khác rình trộm.
Một vị công tử trẻ tuổi dung mạo tuấn tú rón rén đi tới bên cạnh thu phòng, thấy Vũ Lăng đang lau nước miếng ngủ gật, liên cau mũi, quay đầu nhìn vào trong thu phòng, thây Trung Nguyên đang nhắm mắt ngôi bất động ở đó. Đợi một lát, thây hắn không mở mắt cũng không động đậy, công tử này liên nhẹ nhàng đi vào phòng, ngôi đối diện với Trương Nguyên, cũng bắc chước theo Truyên Nguyên ngồi bất động, đương nhiên, đôi mắt sáng ngời vân mở to.
Trương Nguyên đang nghiêm ngẫm câu nói liên quan đến nghĩa vợ chồng trong "Tử thư”, cái gì mà vợ chồng cùng ngu dốt, có thể tự dạy bảo lẫn nhau; vợ chồng bất tài lại có thể đồng lòng làm việc lớn. Bỗng mũi hắn ngủi thấy một mùi hương dìu dịu giống như mùi son phấn, mở mắt ra thì thét lên "A” một tiếng kinh hãi, đồng thời đứng bật dậy
Vị công tử kia thấy dáng vẻ sợ hãi của Trương Nguyên, không khỏi cười khẩy, đứng dậy chắp tay nói:
Trường huynh chớ sợ, là ta.
Trương Nguyên thầm nghĩ: "Ta là vì biết là người nên mới giật mình đó.” Chắp tay đáp lễ nói:
Ồ, hóa ra là Vương huynh, tại hạ đang suy nghĩ về ý nghĩa của "Tử thư”, xin Vuơng huynh đừng quấy rầy, bằng không Hước Am tiên sinh sẽ quở trách đây.
Vị họ Vương trẻ tuổi này, không, phải nói là thiếu nữ họ Vương này ở nhà mình hiển nhiên có thể hoạt bát thoải mái hơn, nói:
Đừng lo, cha ta đi Diên Khánh tụ rồi, lão hòa thượng mời ông ấy ăn cơm nói chuyện Phật, tạm thời chưa về đâu. Ta và huynh nói chuyện -
Trương Nguyên thâm kêu khổ trong lòng, vở kịch này của Tây Dương Kỷ không thể diễn lung tung, đây là cuối thời Minh chứ không phải bôn trăm năm sau, nam nữ không thể chuyện trò tùy tiện, liên nói:
Xin lỗi, tại hạ không có thời gian nói chuyện phiếm với huynh, học bát cố quan trọng hơn.
Giọng điệu củaTrương Nguyên có chút nghiêm nghị, nhưng cô nương họ Vương này không cho là ngang ngược, trái lại còn giải thích nói:
Ta biết, ta biết, huynh đã đánh cược với một người họ Diều phải không, nhưng huynh nước tới chân mới nhảy như vậy có kịp không? Nước tới chân mới nhảy, hình dung này rất hay, Trương Nguyên bất đắc dĩ nói: - Nói thế nào cũng đã nhận lời đánh cược rồi, ta đây không phải là khổ công học tập hay sao?
Nữ lang Vương thị nhiệt tình nói:
Nếu đã biết trước để rồi thì mời người khác làm hộ cho..
Trương Nguyên nói:
Thế không được, tới lúc thi đấu mới ra đề mà.
Nữ lang Vương thị nói:
Vậy thì không có cách nào, chỉ có thể dựa vào bản thân huynh thôi. Phụ thân ta hôm nay dạy huynh gì vậy?
Trương Nguyên liền nói Hước Am tiên sinh bảo hắn tìm hiểu ý nghĩa của "Tử thư”, không ngờ nữ lang Vương thị này " hừ” một tiếng, nói:
Ta biết phụ thân sẽ làm như vậy mà, trước đây dạy huynh ta cũng là như vậy. Thật ra phụ thân ta sớm đã cắt tỉa gọt đẽo xong đâu đây lâu rồi, huynh đợi đây, ta đi mang bản nháp của phụ thân ta cho huynh xem.
Rồi năng quay người chạy đi. Vũ Lăng liếc mắt vào nói:
Thiếu gia, người vừa rồi là ai vậy?
Trương Nguyên đánh trả lời:
Vương công tủ.
Vũ lăng chợt nghĩ ra, nói:
Ồ, là Vương công tủ mà lần trước gặp ở Giới Viên đó à, chả trách nhìn quen quen, đi nhanh như vậy làm gì, làm ta giật cả mình.
