Thi sáng tác không giống với các cuộc thi bình thường, đề mục thi không cố định, hoặc là thơ ca, hoặc là sách luận, không giống nhau. Bình thường đều do hoàng đế ra đề, hơn nữa cuộc thi lần này cũng có nhiều cải biến, vốn dĩ có ba trường thi nay chỉ có hai trường thi, đồng thời cũng là lần đầu tiên sử dụng chế độ ẩn tên, đợi khi kết thúc cuộc thi mới có thể biết được tên thí sinh trúng tuyển.
Đây coi như một cải cách mới, người trúng tuyển có thể lập tức thụ quan, hoặc phải được ngự sử đài kiểm tra tư cách đạo đức, bất hiếu, bất kính, chơi gái, chơi cá cược hoặc bất kỳ một hành vi nào bị coi là vô đức sẽ bị người khác thay thế. Nếu quan viên được thay thế này cũng phát hiện ra thiếu đạo đức vậy sẽ bị hủy tư cách làm quan. Những quy củ này đã được giảng giải cho các sĩ tử từ khi tham gia thi, thanh lâu phường Cố Bình Khang tuy làm ăn thịnh vượng, nhưng trong thời gian thi cử việc làm ăn vẫn có chút tiêu điều.
Lần này có hai trăm tiến sĩ trúng tuyển, là các tiến sĩ đỗ cao nhất trong kỳ. Mặc dù đã đỗ tiến sĩ nhưng chưa thể trực tiếp làm quan, tuy nhiên năm nay có một vài cải biến khiến đám sĩ tử vui mừng khôn xiết. Đầu tiên chính là sau khi tổ chức cuộc thi sáng tác ba ngày sau sẽ tổ chức cuộc thi cho các quan viên Đại Đường, đây là lần đầu tiên có tình huống như vậy xảy ra. Nghe nói trong cuộc thi quan viên lần này sẽ có một nhóm lớn các quan viên không xứng với chức vụ sẽ bị hủy bỏ, đồng thời có thể phát hiện những kẻ thuê người giả tham gia cuộc thi sáng tác. Nếu như đây chỉ là lời đồn, vậy một sự kiện khác có thể chứng minh rõ ràng việc này.
Nói chung, trong phần thi khoa cử thì đầu tiên là vòng thi do Lễ bộ tổ chức, nếu thi đỗ tiến sĩ hoặc vượt qua được tư cách thì sau đó sẽ là vòng thi do Lại bộ tổ chức, thông qua Lại bộ mới có thể chính thức phong quan. Mà lần thi lần này lại không phải do Lễ bộ chủ trì, mà trực tiếp do Lại bộ chủ trì. Nói cách khác, nếu thi đỗ sẽ không phải thi vòng thứ hai do Lại bộ tổ chức thi.
Việc cải cách này tuy rất nhỏ nhưng cũng đủ để cho đám sĩ tử sôi trào, ẩn tên, hủy bỏ một vòng thi của Lại bộ, ngự sử đài giám sát, ba việc cải cách này nghĩa là các đệ tử bần hàn cũng có cơ hội cạnh tranh cùng các đệ tử thế gia quan lại.
Thí sinh Trịnh Châu Bạch Cư Dị thuận lợi thuê được nhà trọ Thuận Phong thứ năm của Sùng Nhân phường, nhà trọ Thuận Phong có mười lăm nhà được đánh số rõ ràng tại Trường An, giá rẻ, sạch sẽ, thuận tiện, chỉ cho ba người thuê một phòng, không có nhà một gian, ăn cơm rửa mặt đều do thí sinh tự mình giải quyết. Chung phòng với Bạch Cư Dị là sĩ tử Trường An Liễu Tông Nguyên, bối cảnh của Liễu Tông Nguyên hoàn toàn không giống với Bạch Cư Dị. Hắn là con nhà thế gia nhà cao cửa rộng, gia tộc Liễu Thị từ xưa đã là vọng tộc Hà Đông, phụ thân của hắn từng là tiến sĩ tại Thiên Bảo trấn. Năm trước bởi vì sinh bệnh, mặc dù Liễu Tông Nguyên có nhà lớn tại Trường An, nhưng hắn cùng Bạch Cư Dị hợp ý, liền dọn đến ở cùng Bạch Cư Dị trong nhà trọ này.
Cùng phòng còn có một sĩ tử khác, vừa vặn đã đỗ tiến sĩ lại tham gia cuộc thi sĩ tử Hà Đông là Quách Mục. Quách Mục năm nay đã 30 tuổi, so với những người trẻ tuổi như Bạch, Liễu thì hắn là lão đại ca, nhưng cho dù như vậy, Quách Mục cũng không thể hiện tính tình trưởng bối, hắn kinh ngạc phát hiện ra Bạch Cư Dị và Liễu Tông Nguyên hai người phong thái quả thực lỗi lạc, hắn đúng là không bằng được.
Quách Mục mấy ngày nay hơi khẩn trương, tối qua học đến khuya mới ngủ, khi Bạch Liễu hai người rời giường thì hắn đã ngủ say bất tỉnh, cuối cùng hắn cũng bị tiếng bước chân dồn dập trên hành lang đánh thức, mở con mắt đỏ bừng ra, theo bản năng liếc qua cửa sổ, sắc trời đã tảng sáng, giống như một có một cây trâm đâm thẳng vào người hắn, thân thể khô gầy của Quách Mục bỗng từ trên giường nhảy bắn lên, cả kinh kêu to:
“ Bạch lão đệ, Liễu lão đệ mau đứng lên. Hôm nay là ngày đi thi.”
“ Không vội, vẫn còn sớm.”
Bạch Cư Dị cười đi ra ngoài cửa, hắn mặc một bộ trường sam màu xanh, trên đầu nóng hổi, thần thái sáng rỡ, chắc là vừa chạy bộ một vòng bên ngoài về, hắn cầm lấy một bộ bát đũa cười nói:
“ Trước hãy ăn cơm đã, hôm nay chủ quán miễn phí cung cấp điểm tâm, muộn rồi nên không còn thức ăn ngon nữa.”
“ Liễu lão đệ?”
Quách Mục vừa mặc xong quần áo, thấy trên giường Liễu Tông Nguyên trống không, chăn đệm gấp lại chỉnh tề, nét mặt già nua có chút đỏ ửng.
“ Hắn thi gần nhà, từ sáng sớm đã về nhà rồi, từ nhà đi cho gần.”
Bạch Cư Dị cười cười, bước nhanh ra cửa.
Tháng chín ở Trường An đã vào thu, trời còn chưa sáng rõ, nhưng trong không khí đã tràn ngập khí lạnh đầu thu. Điểm tâm sáng đã bày sẵn, hơn một trăm sĩ tử tại nhà trọ Thuận Phong đã thu thập hành lý, đang chen chúc trước cửa lớn chờ xe ngựa, Cuộc thi sắp bắt đầu, các thí sinh xì xào bàn tán, trước cửa nhà trọ vô cùng ầm ĩ, phần lớn là thảo luận đề thi hôm nay, nhưng rất nhanh sau đó, một chiếc xe ngựa từ Tô Châu đã đến, đã đến giờ đám sĩ tử phải chia tay.
Những sĩ tử ở đây chuẩn bị lên xe ngựa tới trường thi đều là do các châu tiến cử lên theo như truyền thống. Lần này trong cuộc thi sáng tác này cũng không ngoại lệ, mặc dù khoa thi lần này không giống với các khoa thi thông thường, nhưng đây là do tân đế sau khi đăng cơ lần đầu tiên tổ chức cuộc thi, tất cả các viện vô cùng coi trọng, họ cố gắng phân bố vài chiếc xe ngựa đã bị các quan viên chiếm giữ để đưa các sĩ tử xuất hành.
Một chiếc đèn lồng nhỏ được treo trước cửa nhà trọ, vài chiếc xe ngựa lần lượt đi tới, đưa một nhóm đông các sĩ tử trong bản châu đi, đa số đều là các sĩ tử tham gia cuộc thi chế khoa lần này, bởi vậy chủ yếu được cử hành tại bốn địa phương. Một là Hàn lâm viện Sùng Nhân phường, một là Hoàng thành Thái Thường tự, một nơi khác là điện Tuyên Chính Đại Minh cung, còn một nơi nữa là điện Minh Đức Đông cung. Đây là ân sủng đặc biệt của đương kim hoàng thượng, đặc biệt sắp xếp thí sinh từ Trung Nguyên, Hà Đông đến Trường An thi được thi tại điện Tuyên Chính Đại Minh cung.
Vì thê, sĩ tử Trịnh Châu là Bạch Cư Dị đi bộ tới Đại Minh cung không tiện, lại không thể không ngồi xe ngựa. Hắn nhìn trái nhìn phải, xe ngựa Trịnh Châu không còn, trước nhà trọ chỉ còn lại hai mươi mấy người. Lúc này từ xa có một cỗ xe ngựa rộng rãi đi tới, bên ngoài có treo đèn lồng màu đỏ nên cũng có thể là xe ngựa đưa đón thí sinh.
“ Xe ngựa Phần châu.”
Một vài sĩ tử trèo lên rồi lại thất vọng đi xuống, trong khi Quách Mục lại vui vẻ cầm hành lý trèo lên xe. Hắn đột nhiên nghĩ tới điều gì đó, liền quay đầu cười nói với Bạch Cư Dị:
“ Dù sao cùng là trường thi, hay là Bạch lão đệ đi cùng ta.”
Bạch Cư Dị cười lắc đầu nói:
“ Đa tạ hảo ý của Quách huynh, ta chờ một chút.”
“ Ngươi là thí sinh Trung Nguyên sao?”
Một quan viên trung niên béo mập viện Phần Châu thấy Bạch Cư Dị lẻ loi một mình liền cười hiền lành nói:
“ Những xe ngựa Trung Nguyên ở Khang phường đã ngồi đầy xe rồi, không tới đây nữa, nếu là cùng một địa điểm thi, ngươi không ngại thì đáp xe này đi nhờ đi.”
“ Đúng a! Bạch lão đệ, đợi lát nữa điểm danh, đi trễ sẽ ảnh hưởng đến cuộc thi, người lên xe đi.”
Quách Mục lại lần nữa cười nói.
Bạch Cư Dị nghĩ nghĩ, liền chắp tay nói cám ơn:
“ Vậy cung kính không bằng tuân mệnh.”
Hắn ngồi lên xe ngựa, xe ngựa chậm rãi khởi động, rất nhanh đã ra tới đường lớn, đi về hướng Đại Minh cung.
Vì hôm nay và ngày mai là cuộc thi được cả nước chú ý, đồng thời để cho các quan viên có thời gian chuẩn bị cho cuộc thi, nên hai ngày này triều đình đặc biệt nghỉ, bên trong cung Đại Minh im ắng, chỉ có một số quan viên đang trực ở trong cung Đại Minh. Từ cửa hông Đại Minh nhìn ra cửa trước, từng chiếc xe ngựa chở sĩ tử cùng với một trăm doanh kỵ binh dẫn đầu đi vào Đại Minh cung. Khí thế tại cung điện Đại Minh cung làm cho đám sĩ tử ngạc nhiên kinh hô, đây chính là nơi tập trung quyền lực cao nhất của đế quốc Đại Đường, những sĩ từ ở phương xa đứng từ bên ngoài Hàm Nguyên điện càng vô cùng say mê, Bạch Cư Dị cũng yên lặng nhìn tòa cung điện quy mô hùng vĩ, trong lòng hắn vô cùng tĩnh lặng.
Gần một vạn sĩ tử phân ra làm năm đội đứng trước quảng trường trước điện Tuyên Chính đông nghịt, có một nhóm binh lính đứng duy trì trật tự, Bạch Cư Dị và Quách Mục tới chậm một chút, xếp hàng đứng sau.
“ Cư Dị, Quách huynh!”
Có người thấp giọng gọi bọn họ, hai người nhìn theo hướng tiếng nói, thấy Liễu Tông Nguyên từ đội ngũ đằng trước chạy tới, kích động cười nói:
“ Ta chờ các người lâu rồi, sao bây giờ mới tới.”
Hắn nhìn xung quanh sau đó hạ giọng nói:
“ Ta nghe được một tin tức, chủ khảo chế khoa lần này đúng là hộ bộ Hàn thượng thư, phó chủ khảo là Lại bộ thị lang Hồ Dung. Ba ngày trước mới tuyên bố danh sách giám khảo, tất cả các giảm khảo đều không được về nhà.”
