Chương 81: Vâng mệnh tại thiên
Quan Tổng tài Phú luận là đương triều đại học sĩ La Diệp Văn, đang ngồi ở ghế thủ tịch kiểm tra những bài thị bị chúng giám khảo đánh rớt, những bài thi không được chọn này ít nhiều phải xem qua một chút, đầu tiên là đề phòng phán sai, thứ nhì là có thái độ này cũng có thể làm cho chúng giám khảo cẩn thận làm việc.
Đi tới trước bàn, giám khảo hơi mập mạp hai tay dâng bài thi lên, “Đại nhân, học sinh ngu dốt, bài thi này e rằng cần phải chính ngài đánh giá mới sáng suốt.”
Có giám khảo khác nghe vậy nhịn không được quay đầu lại nhìn nhìn.
Giương mắt nhìn lên, La Diệp Văn a một tiếng, cũng có phần kinh ngạc.
Vẫn là câu nói kia, văn không có tuyệt đối, khó mà kĩ càng phân chia cao thấp tuyệt đối, chỉ có thể đưa ra tiêu chuẩn đánh giá cao thấp.
Tiêu chuẩn lấy ‘Thành’ để cân nhắc, kiểu như một thùng nước chứa được mấy thành vậy, dùng cho tỉ dụ học vấn, mười thành tự nhiên là chứa đầy rồi.
Con số tối đa là mười, lại phân chia ra bốn đẳng cấp.
Một bài thi có trình độ từ năm thành trở xuống sẽ đánh giá là ‘Kém’, tự nhiên cũng chính là đánh rớt.
Năm sáu trên mười thì là ‘Trung’, bảy tám trên mười đánh giá là ‘Tốt’, cuối cùng chín và mười chính là ‘Ưu’ .
Nhưng trong tình huống bình thường, khi giám khảo đánh giá bài làm đạt ‘Ưu’ thì thông thường đều là cho chín Thành, đều sẽ lưu lại một chút khoảng trống, rất ít người đánh giá đạt điểm 10 tối đa, trừ phi gặp tới người vô cùng ưu tú, khi cho điểm cũng phải có thể được đến đa số người tán thành, sẽ không bị quá nhiều pê bình, mới sẽ không tiếc cho điểm, nếu không chính là tự tìm phiền toái.
Đây là điểm khiến La Diệp Văn nghi hoặc, có nhiều đẳng cấp để phân chia như thế, cảm thấy lấp lửng nằm ở mức nào cũng được thì cho cao một chút hoặc thấp một chút đều không sao, giám khảo có quyền lực như vậy, không đưa ra được quyết định là chuyện gì xảy ra? Lúc này ông ta tạm dừng xem xét bài thi bị đánh rớt trên tay, tiếp nhận lấy phần bài thi được đưa tới kia.
Nhìn bài thi một hồi, trán ông ta bỗng nhiên nhíu lại, tiếp đó lại chậm rãi giãn ra, về sau lại hơi nhíu, thần sắc trong mắt làm cho người khác cảm thấy ông ta đang tâm tình bất định.
Xem đến hết, rồi tiếp tục xem lại mấy lần, cuối cùng nhịn không được nhìn chằm chằm đọc ra mấy câu sau cùng, khe khẽ thì thầm, “Tụ dân chi địa là Quốc, dân buồn thì Quốc suy, người bảo hộ dân, là chân Quốc sĩ vậy. Bệ hạ vâng mệnh tại Thiên! Bệ hạ vâng mệnh tại Thiên… Bệ hạ vâng mệnh tại Thiên…” Một câu nói sau cùng của bài phú khiến ông ta lặp đi lặp lại lẩm bẩm rất nhiều lần.
Lúc này ông ta mới kịp phản ứng lại, bài Thiên phú luận này là có chuyện gì.
Phá đề không phải là vấn đề, Quốc sĩ có thể trở thành Quốc sĩ, là hoàng đế cho hay là Thiên mệnh tạo nên, hay là do chính bản thân nỗ lực.
Cách trình bày và phân tích đáp đề bình thường chính là phân tích quan hệ giữa ba điểm đó với Quốc sĩ.
Từ sau khi phong tỏa trường thi, ông ta đã xem rất nhiều bài thi đều giải đề kiểu như vậy, đều là trình bày và phân tích kiểu logic bình thường này, hoặc nói là không có Quân sẽ không có Quốc sĩ, hoặc chính là Phụng thiên Thừa vận, hoặc là chú ý cả ba cái, duy độc chỉ có bài làm trước mắt này hoàn toàn lái lệch đề thi.
Nói trắng ra là, người đáp đề này cho rằng giữa Quốc sĩ và ba cái kia đều không có quan hệ gì.
Toàn bộ bài đại luận của người đáp đề này, không đi trình bày và phân tích quan hệ giữa Quốc sĩ và ba cái kia, trái lại dõng dạc hùng hồn đi giải thích một vấn đề khác, cái gì gọi là Quốc sĩ!
Lần khắp cổ kim, từng nhân vật đã đi xa từ lâu tại trong lời văn của bài làm này lại trở nên sống động, từng sự kiện lịch sử mây khói vui buồn lẫn lộn tựa hồ trôi nổi phiêu đãng trước mắt, khiến người rung động đến tâm can, sau cùng hội tụ thành một câu nói, cũng là một đoạn lời nói sau cùng trong bài thi: Tụ dân chi địa là Quốc, dân buồn thì Quốc suy, người bảo hộ dân, là chân Quốc sĩ vậy!
Nhìn thấy câu này, đổi lại bất cứ giám khảo nào đều sẽ cho là, người đáp đề cho rằng Quốc sĩ là đang nỗ lực gánh chịu trách nhiệm vì nước vì dân không vì tư lợi, đang châm chọc cái loại gọi là nỗ lực đó rất tinh tế chỉ vì tư lợi, phủ nhận có liên quan cùng Thiên mệnh, thậm chí phủ nhận có liên quan cùng Đế vương.
Chỉ bằng điểm này, giám khảo xem bài không cau mày mới là lạ, nhưng vấn đề là tại cuối cùng lại xuất hiện thần kỳ chuyển cơ: Bệ hạ vâng mệnh tại Thiên!
Nếu như bỏ đi một câu đó, toàn bộ bài làm đều có ý tứ khác.
Còn nếu như thêm vào một câu đó, toàn bộ bài làm đột nhiên lật chuyển, trong nháy mắt điên đảo càn khôn.
Cho nên ngay cả La Diệp Văn cũng nhịn không được đọc đi đọc lại để xác nhận.
Tụ dân chi địa là Quốc, dân buồn thì Quốc suy, người bảo hộ dân, là chân Quốc sĩ vậy!
Ai là chân Quốc sĩ? Mặt sau nhẹ nhàng điểm ra một câu, bệ hạ vâng mệnh tại Thiên!
Vì vậy, hàm ý trong cả bài thi được định tính là, người giải bài thi này trong toàn bộ bài làm đã phủ nhận quan hệ giữa Quốc sĩ và ba cái kia, nói cho mọi người biết cái gì mới là Quốc sĩ chân chính, nếu như thật sự có Quốc sĩ thì người bảo hộ vạn dân mới là chân Quốc sĩ, người nào có tư cách thủ hộ vạn dân? Bệ hạ vâng mệnh tại Thiên!
Nếu như thật sự có người nào vận thừa thiên mệnh, chỉ có bệ hạ!
Thật vất vả từ trong bài giải thi phục hồi lại tinh thần, đại học sĩ cầm bài thi nhịn không được lắc đầu một trận.
Ông ta phát hiện người giải bài thi này kéo lệch đề quá mức, nhưng mà việc lệch này lại không thành vấn đề nha!
Lần đầu gặp phải chuyện như vậy, hiện tại tính là được mở rộng nhãn giới rồi.
Phanh! Bên trong phòng chấm thi sát vách đột nhiên truyền đến âm thanh vỗ bàn.
Lại có người hú lên quái dị, “Hay! Hay cho câu ‘Một sớm vào được Quân vương điện, chấm dứt sinh tiền thân hậu danh’, rất tốt!”
Giám khảo chấm bài thi bên này đều bị kinh động, kể cả La Diệp Văn ở trong đó đều là quay mặt nhìn nhau, thì ra là sát vách có người đang vỗ bàn tán dương.
La Diệp Văn cười nói: “Xem ra Lý đại nhân đã gặp được bài thơ tốt, bằng không với kiến thức rộng rãi của ông ấy sẽ không thất thố như vậy.”
Giám khảo hơi mập mạp hơi khom người, “Đại nhân minh giám, chắc là như thế.”
La Diệp Văn hít sâu một hơi, ánh mắt dừng tại bài thi trên tay, hỏi: ” Bài thi này, ngươi thấy thế nào?”
Giám khảo hơi mập: “Còn thỉnh đại nhân chỉ rõ.”
La Diệp Văn: “Hỏi ngươi, cứ nói đừng ngại.”
Giám khảo hơi mập: “Dám thẳng bình bệ hạ, hạ quan không dám vọng nghị, thỉnh đại nhân định đoạt!”
La Diệp Văn mỉm cười, đã đoán được chính là như thế, đề thi liên quan đến Đế vương, người đáp đề không thể tránh né cũng sẽ liên quan, nhưng đều mượn cổ ví nay, bài này nói thẳng hai từ ‘Bệ hạ’ chính là công minh mà chỉ thánh thượng hiện nay rồi, lại thêm là một bài kỳ văn, giám khảo đụng phải không tiện định đoạt là có thể hiểu được.
Nhưng nguyên nhân cũng chính vì như thế, trong lòng giám khảo hơi mập có ý nghĩ như thế nào, La Diệp Văn đã là có đoán được, gặp gỡ loại bài thi này, nếu không phải thật sự cảm thấy tốt, trực tiếp đánh rớt là được, không đáng cầm tới đem cho ông ta xem, hiển nhiên trong nội tâm là không nỡ.
Rung rung bài thi trên tay, La Diệp Văn gật đầu khen ngợi nói: “Như chính đạo tang thương, như đại địa bao la, rồi lại bỗng nhiên như ngồi đám mây, càng khó được chính là có thể tại trong thi Hội viết ra bài văn liền mạch lưu loát như vậy, ta cũng là đầu kiến thức đến. Chữ viết thanh tú, lời văn tung bay, rung động đến tâm can, vả lại liền mạch lưu loát, tâm tính như thế, nói vậy những đề mục khác cũng sẽ làm không kém, lão phu nên thành toàn!”
Giám khảo hơi mập mạp đang kinh ngạc với việc Đại học sĩ đưa ra đánh giá cao như thế, La Diệp Văn đã đem bài thi trải ra trên bàn, trực tiếp nhấc bút son phê bài thi, bỏ qua giám khảo cấp dưới, chính mình tại trên bài thi tự tay viết xuống một chữ đỏ tươi ‘Mười’, vậy mà lại đánh giá thành tích hạng cao nhất, điểm tối đa.
Liên quan đến đương kim thánh thượng, giám khảo cấp dưới hiếm gặp được thánh thượng, không dám định đoạt, La Diệp Văn nhưng là thường cùng thánh thượng gặp mặt, ít nhiều biết rõ một chút tâm tư của thánh thượng, chỉ bằng một cụm từ ‘Vâng mệnh tại thiên’ đột ngột viết ra này, lời tâng bốc này e rằng đã vỗ tiến vào trong tâm khảm bệ hạ, bệ hạ sợ là sẽ để cho người trong thiên hạ nhìn thấy.
Mà phần phía trước của toàn bộ bài văn chương e rằng lại đúng với tâm tư của một nhóm người khác.
Đây là con người a, chính là như thế, luôn luôn thích nhìn thứ mà mình thích nhìn.
Cho nên đây không chỉ là kỳ văn, còn là một bài kỳ văn lấy được lòng cả hai bên, ông ta không có lí do không chu toàn.
Đương nhiên, trước lúc chu toàn ông ta cũng có phần do dự, trong lòng hiện lên một cái bóng mờ, có phần hoài nghi, bài văn này có phải là của thí sinh do người tỏ ý ra đề mục kia an bài hay không, nếu là như thế, ông ta cần phải giảm đi một điểm, đem ‘Mười’ biến thành ‘Chín’ .
Làm quan trong triều, vừa phải tiếp tục sinh tồn được, lại phải thủ một ít bản tâm, thường thường liền phải chiết trung như thế, tựa như bài kỳ văn lấy lòng cả hai bên ở trước mắt này, nói cho thỏa thích, đến sau cùng tựa hồ ý thức được không thích hợp, vẫn phải dùng phương thức vẽ rồng điểm mắt để xoay chuyển tình thế.
Về sau nghĩ lại, cảm thấy không phải, nếu là thí sinh do người kia an bài thì sẽ không phủ định đề mục mà người kia ra, vì vậy mới yên tâm đánh giá cho ‘Mười’ điểm.
Sau khi tự mình phê duyệt, La Diệp Văn cầm bài thi lên giao cho giám khảo hơi mập, phất tay ra hiệu cứ như vậy đi, người sau lĩnh bài thi lui ra, trở về vị trí của mình tiếp tục chấm bài…
Lại qua mấy ngày, khi toàn bộ bài thi đã được chấm xong, cần chính thức liệt kê ra xếp hạng thi Hội thì Quan chủ khảo của bốn phòng cuối cùng tụ tập lại trong đình viện.
Bốn vị đại nhân La, Lý, Sở, Cảnh nhìn nhau cười ha ha, đã xong việc khẩn trương nhất là chấm thi, việc còn lại liền đơn giản hơn nhiều.
Lý đại nhân hỏi: “Nói vậy, đầu danh của mỗi phòng đều đã được định ra rồi đi? Nếu không thì cùng nhau thưởng thức văn hay, trước tiên chúng ta mở ra đầu danh của mỗi phòng?”
La đại nhân chỉ vào ông ta cười nói: “Mấy ngày trước đó ông vỗ bàn tán dương, toàn bộ viện đều nghe thấy được, tất nhiên là có tâm đắc, trong lòng kiềm chế không được rồi hả?”
Mấy người cùng nhau cười ha hả.
Cười thì cười, chuyện gì phải làm vẫn phải làm, làm theo như lời Lý đại nhân nói cũng không hỏng việc, lại càng không vi phạm, huống hồ mọi người cũng quả thực là muốn xem tốt nhất.
Vì vậy bốn phòng lại lần nữa dựa theo quy củ thống nhất hiệp tác, toàn bộ bài thi đều được vận chuyển đến trong một tòa đại đường, vật dụng ghi sổ liệt kê cũng đều được chuẩn bị đầy đủ hết rồi, nhân viên tụ tập cùng nhau, từng người phân chia công việc.
Bốn vị quan chủ khảo lại tụ vào một chỗ, chỉ là đều có cầm theo một phần bài thi, đồng thời đặt ở trên bàn, Lý đại nhân chỉ vào mình nói ra: “Bài của các ngươi nhiều chữ, trong lúc nhất thời xem không hết, nào, trước tiên xem của ta đi.” Dứt lời tự mình tránh ra, cho ba người có không gian trống.
Lúc này, ba vị đại nhân khác dồn vào một chỗ, đầu chúi vào giữa nhìn xem.
“Ui, Lý đại nhân vậy mà lại chấm cho một bài thơ full điểm, điểm mười a.”
“Ha hả, ai cũng không cần phải nói ai a, ngươi nhìn xem, bốn phần bài thi đều là mười điểm.”
“Không nghĩ tới a, bốn phòng thi Hội khóa này vậy mà đều không để lại dư địa, đều đưa ra đánh giá bài thi full điểm, hiếm thấy a!”
“Triêu thiên khuyết… Di, có điểm ý tứ…”
“Một sớm nhập triều Quân Vương điện, chấm dứt sinh tiền thân hậu danh… Một sớm nhập triều Quân vương điện, chấm dứt sinh tiền thân hậu danh…”
“Hay cho một bài Triêu Thiên Khuyết, đề chỉ ra hai từ ‘Công danh’ làm thơ, lại dùng bốn câu ngắn ngủi viết ra cả một đời, ngay cả sau khi chết cũng không quên, rồi vẫn tại trong phạm vi đề bài, thơ hay! Phán định mười điểm cũng không quá đáng!”
Nghe lời ba người nói, Lý đại nhân vuốt râu lắc đầu, dáng vẻ dương dương tự đắc.
“Di?” La Diệp Văn chợt biểu lộ thần sắc kinh ngạc, chỉ vào bốn phần bài thi đặt liền nhau, “Các ngươi nhìn chữ viết, là mắt ta có vấn đề sao? Tại sao ta cảm giác bốn phần bài thi này xuất từ tay cùng một người?”
Lời này vừa nói ra, ba vị khác vội tinh tế nhìn kĩ nhận rõ chữ viết của bốn phần bài thi này, không nhìn còn đỡ, càng xem càng giống.
Không cần nói bọn họ, ngay cả hạ quan dự thính cũng nhịn không được vây quanh tới đây.
Lý đại nhân nhịn không được đưa tay cầm lấy hai phần bài thi, đem chữ viết hai bên triệt để áp sát vào nhau đồng thời so sánh, vừa so sánh trong miệng vừa lẩm bẩm, “Rất giống, chí ít hai bài thi này tựa hồ thực sự là xuất từ cùng một người.”
