Trần tiên sinh cầm tẩy thuốc đồng đi tới, hỏi Trương mù:
- Đúng là có lối ra khác à?
Trương mù nói:
- Cái tông môn nhà nó, nếu không có lối khác, tôi ra ngoài kiểu gì? ông có biết lối ra ở chỗ nào không? đầu thôn!
Trần tiên sinh nghe nói như thế, thân người rõ ràng run lên một chút, sau đó thì thào với Trương mù:
- Ý của cậu là, đây là một con long mạch…..
Trần tiên sinh nói đến đây, ép bản thân dừng lại, sau đó liếc tôi một cái, rất rõ ràng, đây là điều cấm kỵ trong giới thợ nhân, không thể nói cho người ngoài giới nghe.
Trương mù giơ tay lên đập vào đầu Trần tiên sinh:
- Trần khờ, từ giờ trở đi, thằng ngốc chính là một thợ nhân, có chuyện gì ông cứ nói thẳng.
Trương mù lấy tay đập vào đầu Trần tiên sinh tôi đã rất kinh ngạc rồi, nhưng khi anh ta nói vế câu sau, lại càng ngạc nhiên hơn, tôi từ khi nào thì trở thành thợ nhân? Chẳng lẽ ngay cả nghi thức nhập môn cũng không có? Ví dụ như dập đầu thắp hương? Nhưng tốt xấu gì cũng phải cho tôi một ông sư phụ chứ!
Những thứ này tôi đều không có, anh bảo tôi là thợ nhân, sao anh không nói luôn tôi là hoàng đế đi?
Nhưng lông mày Trần tiên sinh lại nhíu chặt, ông ấy cũng không hoài nghi lời Trương mù nói, chỉ đánh giá tôi trên dưới một lượt, sau đó đưa ánh mắt lên chiếc quạt hương bồ trong tay tôi, có chút không chắc chắn hỏi:
- Ý của cậu là, bác Đình đã thu nhận thằng bé làm đồ đệ?
Trương mù nói:
- Sao, không được à? Cả đám chúng ta, làm gì có ai không phải ‘cách thế hệ truyền nghề’? có điều mới chỉ là một dấu hiệu, cụ thể ông Đình có thu nhận hay không, còn phải xem may mắn của cậu ta, nhưng tôi đoán với chỉ số thông minh của thằng ngốc thì khó lắm.
Tôi nghe mà như đàn gảy tai trâu, tôi hỏi:
- Ông nội tôi đã mất được một hai tháng rồi, lẽ nào vẫn còn định bò ngoài dạy thợ thuật cho tôi?
Nghĩ đến đây, sống lưng tôi lạnh toát, lúc trước ông nội bò ra khỏi mộ đã để lại một bóng ma trong tâm lý tôi. dù tôi biết ông nội không có ác ý, những khi nghĩ lại vẫn không khỏi sợ hãi.
Trương mù liếc nhìn tôi nói:
- Ông nội cậu lúc còn sống có hai món đồ lợi hại nhất là chuông trấn hồn và quạt hương bồ, đều để lại cho cậu rồi, cậu nói xem, không phải truyền nghề cho cậu thì là gì? còn bò từ trong đất lên, thế mà cậu cũng nghĩ ra được.
Tôi nói:
- Cũng đâu đúng, chuông trấn hồn tôi đã sớm cầm trong tay, nhưng đến bây giờ vẫn chưa biết dùng. Về phần quạt hương bồ, tôi vừa mới lấy được, càng không biết cách dùng.
Trương mù nói:
- Cho nên mới nói, với chỉ số thông minh của cậu, rất khó học được bản lĩnh thật sự, cũng không hiểu ông Đình nghĩ thế nào, nắm tay dạy từng li từng tí cũng chưa chắc học cho ra trò. Vậy mà lại dùng biện pháp "lấy vật truyền pháp" khó nhất để dạy cậu. Trần khờ, ông xem có phải ông Đình tâm tư quá lớn rồi không? hay là nói, ông ấy để lại hai đồ vậy này, chẳng qua chỉ là ‘tẫn nhân sự thính thiên mệnh?’
( chú thích: tẫn nhân sự thính thiên mệnh: 尽人事听天命: con người khi làm một việc gì đó cứ cố hết sức mình, có thành công hay không, còn phải để cho ông trời quyết định.)
Trần tiên sinh hỏi:
- Nghĩa là sao?
Trương mù nói:
- Ông nghĩ đi, ông Đình cả đời tính toán mưu kế, không tính được chỉ số thông minh của thằng ngốc sẽ thấp tẹt sao? rõ ràng ông ấy biết không dạy nổi thằng ngốc, cho nên lúc còn sống không dạy cho nó, đợi tới khi ông ấy chết đi, để đồ vật lại cho nó, cái này chính là ‘tẫn nhân sự’. còn về việc thằng ngốc học được hay không, vậy phải ‘thính thiên mệnh’. Đương nhiên, vẫn còn một khả năng, ngay từ đầu ông Đình đã không muốn để thằng ngốc tiến vào giới thợ nhân, cho nên mới không dạy thợ thuật cho nó. Lưu đồ vật lại, có thể chỉ là vì muốn nó dùng để bảo vệ tính mạng mà thôi.
Trần tiên sinh gật đầu nói:
- Tôi cảm thấy vế sau có khả năng hơn.
Trương mù hết sức ăn ý gật đầu. sau đó hai người nhìn nhau cười to, cứ như coi tôi đang đứng ở một bên là người vô hình.
Tôi biết bọn họ đang lấy tôi ra để điều hòa bầu không khí, mặc kệ bọn họ nói gì. tôi đều không thấy sao cả. dù sao ông nội đã qua đời rồi. một vài việc ông sắp xếp, kể cả tôi có muốn đi thay đổi, cũng không có năng lực, Một khi đã như vậy, còn không bằng kiên định đi theo con đường ông nội đã vạch sẵn là được rồi. Lưu Tang Y cũng đã nói, ba người chúng tôi, thật ra đều đã được người thế hệ trước an bài xong xuôi. Tính cách của tôi trời sinh có thể thích ứng trong mọi tình cảnh, cũng sẽ không đi từ chối.
Chẳng qua tôi chỉ tò mò, “lấy vật truyền pháp" rốt cuộc là cái gì?
Ba người chúng tôi đi vào trong thôn, Trương mù giải thích cho tôi nghe:
- Lấy vậy truyền pháp, thật ra rất dễ lý giải. ví dụ, cậu đến trường học kiến thức, có phải dựa vào kiến thức trên sách vở không? viết những thứ hữu dụng vào trong sách, sau đó truyền lại, để người đời sau học, thực ra đây cũng là một kiểu ‘lấy vật truyền pháp’. Nhưng đối với thợ nhân chúng tôi mà nói, có rất nhiều thứ không thể ghi lại vào trong sách, cậu có biết vì sao không?
Tôi nghĩ ngợi nói:
- Sợ bị học trộm?
Trương mù nói:
- Đây chỉ là một nguyên nhân trong đó. vẫn còn một nguyên nhân nữa, thợ thuật chú trọng linh hoạt đa dạng hay thay đổi. có rất nhiều thứ không thể viết lên sách, nếu như đều viết vào sách, vậy thì sẽ trở thành một thứ cũ kỹ. đến lúc đó tất cả mọi người đều làm theo một mô-típ, thợ thuật sớm bị diệt vong rồi. một nguyên nhân quan trọng khác, là phần lớn thợ nhân đều chưa đi học bao giờ, cậu bảo bọn họ viết thợ thuật vào trong sách, vậy bọn họ thà rằng chịu thêm nhiều lần ‘vận hạn’. cho nên, ‘lấy vật truyền pháp’ mới xuất hiện.
Trương mù nói tiếp:
- Thằng ngốc, có lẽ cậu biết đồ ăn Trung và đồ ăn Tây khác nhau ở đâu?
Tôi nói:
- Biết, đồ ăn Trung chú ý cảm giác, muối ít một chút, bột ngọt vừa phải, ớt một thìa vân vân. Nhưng đồ Tây thì khác, bọn họ dùng cách cân đo để tính. Muối bao nhiêu gram, bột ngọt bao nhiêu gram, ớt bao nhiêu gram kiểu kiểu như thế.
Trương mù vỗ đùi nói:
- Cái tông môn nhà cậu, chính là như vậy, cho nên hiện tại vì sao có nhiều thợ nhân được đi học, bằng cấp cao cũng có cả. ví dụ như tôi, thiếu chút nữa đã tốt nghiệp thạc sĩ. Nhưng vẫn không thể viết thợ thuật vào trong sách, nếu tôi viết vào giấy chỉ đỏ phải dài vừa phải, ôi trời ơi, phải dài bao nhiêu cho vừa? Cho dù tôi tự mình quay đầu lại xem, cũng chưa chắc biết được dài bao nhiêu! Cho nên bây giờ cậu đã hiểu vì sao người nước ngoài không biết thợ thuật chưa? Cho dù đưa sách thợ thuật cho bọn họ, bọn họ cũng không học được! nhưng ‘lấy vật truyền pháp’ thì lại khác.
- Lấy vậy truyền pháp chú ý cảm giác. nói ra có chút huyễn hoặc, nói theo cách khoa học một chút thì là, lấy vật truyền pháp, là truyền một tư duy mà trên sách không thể dạy được.nếu học được loại tư duy này, có thể suy một ra ba, dùng cái gì, dùng thế nào, vì sao phải dùng như vậy, cậu đều phải có tư duy logic của chính mình. Cái này giống như lúc cậu lái xe, lúc nào phải chuyển cần số, lúc nào phải đạp chân ga, đều phải dựa vào cảm giác, cho nên, tư duy của cậu càng lợi hại, thì hình thức cậu có thể dùng lại càng nhiều, cứ như vậy, những thợ nhân khác càng không thể nhìn thấu thợ thuật của cậu!
Nghe Trương mù nói vậy, tôi cảm thấy trong đầu tôi như có vầng sáng lóe qua, giống như có một đồ vật gì đó đã bị tôi phát hiện ra.nhưng chờ tới khi nhắm mắt lại, muốn đi tìm thứ đó, lại không thấy đâu, nhưng tôi có một cảm giác rất mãnh liệt, có lẽ tôi đã chạm vào bên rìa cánh cửa giới thợ nhân. Tôi cảm thấy chỉ cần bước qua ngưỡng cửa, sẽ có một khoảng không gian rất lớn chờ đợi mình.
Lúc tôi nhắm mặt lại sốt ruột vô cùng, Trương mù lại vỗ bả vai tôi nói:
- Mấy thứ này không nhớ được, phải dựa vào một điểm tuệ quang, cậu càng nhanh, lại càng không bắt được. giống như chúng ta làm người giấy, rõ ràng to nhỏ, hình dáng đều như nhau, nhưng người giấy tôi làm có thể bước đi, người giấy cậu làm không thể. khác biệt nằm tại chỗ có mở ra được một điểm tuệ quang cho người giấy hay không. ‘một điểm tuệ quang’ chỉ có bốn chữ, nhưng có người cả đời đều không học được, nhưng có vài người, ví dụ là ông nội cậu Lạc Triều Đình, chỉ trong bảy ngày đã học xong. Sau đó giúp ông nội tôi mở một điểm tuệ quang. Cho nên, không vội được, đã có một dấu hiệu tốt rồi, từ từ đã.
Thời khắc đó, tôi cảm thấy nếu Trương mù không phải thợ nhân, thật sự rất thích hợp đi làm thầy giáo, những nội dung anh ta giảng không chỉ sâu sắc, lời lẽ dễ hiểu, mà còn có thể căn cứ theo tình huống thực tế để lấy ví dụ, thực sự rất tài giỏi.
Trương mù tiếp tục nói:
- Lấy vật truyền pháp có một ưu điểm, đó là thành bại hoàn toàn dựa vào bản lĩnh chính mình, miệt dao trong tay cậu là ông nội cho tôi, ông nội cũng được tổ tiên truyền lại, thợ thuật của tôi lợi hại hơn ông nội, là bởi vì khi rảnh rỗi tôi hay chơi với con miệt dao này, học được rất nhiều thứ trong đó. cho nên mới có được danh hiệu ‘sáu mươi năm sau có Trương Phá Lỗ’. tẩu thuốc đồng trong tay Trần khờ cũng là ‘lấy vật truyền pháp’, chẳng qua ông ta hơi ngốc. không học được gì trong đó. quạt hương bồ chuông trấn hồn của cậu cũng vậy, cậu có thể đi được bao xa, đều phải xem bản thân cậu.
Tôi gật đầu, đi với bọn họ đuổi theo Lăng Giáng. Cùng bọn họ trở về nhà, vừa vào cửa, mẹ tôi đã cằn nhằn, nói tôi làm chủ nhà kiểu gì thế, khách đến chơi ngay cả cơm trưa cũng không về lấy cho khách, tôi cười cười nói cho qua, bố tôi cố tình lên núi bắt hai con thỏ hoang về, bữa cơm chiều đặc biệt thịnh soạn.
Nhìn thấy nhiều người cùng vui vẻ cười nói như vậy, tôi nghĩ, nếu cả đời cứ vô lo vô nghĩ thế này thật là tốt.
Nhưng, yên ổn không kéo dài được bao lâu, đã bị một tiếng thét thê lương phá vỡ…
