Thiên Hạ
Chương 316 : Chiến dịch Thổ Phồn (Thượng)
gacsach.com
Tát Bì Trạch nằm ở giữa dãy núi A Nhĩ Kim Sơn và dãy núi Côn Lôn. là một cao nguyên sông ngòi, bốn phía là bãi cỏ và đồi núi mênh mông, phương xa núi non trập trùng, bị tuyết trắng bao phủ, khí hậu nơi đây ấm áp, có nguồn nước ngọt dồi dào, có cao nguyên bằng phăng được phủ đầy cô xanh, có dãy núi cao và dốc ngãn trở không khí lạnh tràn xuống phía nam. Đối với người Thổ Phồn quanh năm suốt tháng sinh sống trên cao nguyên. nơi đây chính là một bãi cỏ lý tưởng dành cho việc chăn thả.
ở trên bản đồ Đại Đường, dãy núi Côn Lôn mới là đường ranh giới giữa Đường - Phồn, vì vậy mảnh đất thảo nguyên tươi đẹp kẹp giữa hai dãy núi này phải là lãnh thổ Đại Đường, nó thuộc sự quản hạt của Sa Châu, nhưng trên thực tế, từ thời đại của Võ Tắc Thiên sau khi quân Đường thu phục An Tây, mảnh đất này cho đến bây giờ vẫn chưa thu hồi được. Người Thổ Phồn ở trong này đóng trú trọng binh, mấy chục năm trôi qua. trọng tâm giao chiến của Đường - Phồn trước giờ vẫn ở phương đông, hai nước ở An Tây trên cơ bản vẫn không hề xảy ra việc gì. Đại Đường cũng đã mặc nhiên chấp nhận việc người Thổ Phồn chiếm lĩnh mảnh đất này.
Nhưng từ khi quân Đường đại thắng ở tuyến đông Thạch Bảo thành, ưu thế chiến lược của hai nước không ngừng lệch sang phía Đại Đường, ở chiến trường Lũng Hữu. Ca Thư Hàn thận trọng từng bước một. ép sang phía nam. chiếm lĩnh Đại Phi Xuyên và lưu vực Thanh Hải. đồng thời ép dồn sang khu vực Cửu Khúc; ở chiến trường Kiếm Nam. Cao Tiên Chi đại bại liên quân Thổ Phồn nam Chiếu, đem thế lực Thổ Phồn đuổi ra khỏi nam Chiếu, đồng thời sang phía tây thu phục các vùng đất Tùng. Đang. Cưng. Nhã đã bị Thổ Phồn chiếm lĩnh, còn tuyến phía tây đại thắng Đại - tiểu Bột Luật, thế lực của người Thổ Phồn bị đuổi ra khỏi Thổ Hỏa La. hơn nữa Tán Phổ Thổ Phồn tuổi nhỏ, mấy vị đại thần có thực quyền tranh quyền đoạt thế, khiến cho Thổ Phồn gặp phải cơn sóng lớn mà trăm năm nay chưa từng xảy ra.
Chính bởi ưu thế chiến lược này, khiến cho Đại Đường một lần nữa lại phát động chiến dịch Thổ Phồn, ở phương đông đòi chiếm lĩnh Cửu Khúc, Bách Hải; ở phía tây bèn đòi thu phục khu vực Tát Bì Trạch mà người Thổ Phồn đã chiếm cứ gần năm mươi năm nay, đem người Thổ Phồn đuổi một cách triệt để về phía nam của dãy núi Côn Lôn.
Tháng sáu là tháng nóng nhất trong một năm. ở các khu vực của An Tây đã là nắng nóng khắp nơi. nóng nực không chịu nổi, nhưng ở khu đất Tát Bì Trạch thì khí hậu ôn hòa như vào mùa thu, sớm và chiều còn có chút lạnh. Sáng sớm hôm đó, một làn sương mù trắng xoá bao phủ phía trên cao nguyên, trong khu rừng rậm mênh mông sương trắng ngập tràn, ngẫu nhiên có đàn linh dương từ trong rừng nguyên thủy nhảy ra. từng đàn từng nhóm đi đến bờ sông Thả Mạt uống nước, nơi đây cách Tát Bì Trạch khoảng chừng trăm dặm. rất hiếm có người lui tới.
Lúc này, một loạt tiếng vó ngựa dồn dập từ phương xa truyền đến. kinh động đến đàn linh dương và đàn nai đang uống nước bên bờ sông. chúng nó hoảng sợ vô cùng. đồng loạt tháo chạy vào trong khu rừng nguyên thủy, ở bên rừng rậm tò mò nhìn về phía xa xa.
chỉ thấy một đội kỵ binh nhanh như điện chớp mà phi nước đại đến. đây là gần trăm kỵ binh xích hầu của quân Đường, trang bị song mã. người cầm đầu chính là Tần Hải Dương, hắn đem ba trăm xích hầu chia làm năm đội, chia ra đi các nơi tra xét. đội này của hắn có nhiều người nhất, chủ yếu chính là ven theo sông Thè Mạt mà tìm kiếm trung tích của người Thổ Phồn.
Lúc gần tối ngày hôm qua. bọn họ đã phát hiện một đội tuần tra của Thổ Phồn, nhìn từ vết vó ngựa xem. có lẽ là có khoảng mười lăm đến hai mươi người, bọn họ suốt dọc đường truy đuổi theo dấu vết đến đây, ngay tại vùng này, đã mất đi tung tích của đội tuần tra Thổ Phồn.
Tần Hải Dương ghìm con chiến mã lại, đưa tay ngang trán quan sát phía xa. phía xa là núi cao và thảo nguyên xanh mênh mông, cỏ nuôi súc vật mượt mà như tóc nối đuôi nhau trùng điệp, khu rừng rậm rạp mênh mông vô bờ bến. sông Thè Mạ lánh lấp gợn sóng giống hệt một đai ngọc chảy từ trong rừng rậm xuyên ngang qua. thảo nguyên vô cùng yên lặng, không có bất kỳ dấu vết nào của con người.
Hiện tại Tần Hải Dương là tướng lĩnh có chức vị cao nhất trong đội quân Xích Hầu của An Tây, kinh nghiệm xích hầu của hắn cực kỳ phong phú. Phán đoán theo lẽ thường, nước sông theo hai bờ chảy xuyên qua trong rừng rậm. như vậy kẻ địch rất có thể sẽ mai phục ở trong rừng rậm. nhưng Tần Hải Dương lại nhìn sâu xa hơn một bước, từ khoảng cách giữa nước sông và rừng rậm liền phán đoán ra. mai phục thông thường đối với quân Đường cũng sẽ không có ảnh hưởng gì. khoảng cách từ bờ sông tới rừng rậm chừng trăm bước, nhưng tầm bắn của cung tên Thổ Phồn không đủ xa. việc lo lắng duy nhất là người Thổ Phồn dùng tên nỏ của quân Đường. nếu như vậy thì nhất định sẽ có sự nguy hiểm.
Tần Hải Dương trầm ngâm giây lát. liền nói với hai viên thuộc hạ: “Các ngươi đi xem xem. chú ý phòng hộ!”
Hai viên thuộc hạ đáp ứng một tiếng. phóng ngựa chạy dọc theo con sông lao về phía trước, chạy tới ven rừng rậm. hai người nhìn quan sát trong rừng rậm một lúc lâu. đồng loạt giương cung cài tên. bắn vào sâu trong rừng rậm. tên mà bọn họ bắn ra chính là một loại tên nhọn rít gió, cũng là dùng hỏa dược phối nên. do không khí trên cao nguyên quá loãng. đã ảnh hưởng rất lớn đến việc đốt cháy hỏa dược, nhưng loại tên nhọn này lại vì ít hỏa dược mà không chịu ảnh hưởng, nó sau khi được bắn ra có thể phát ra tiếng rít gió sắc nhọn, mang đến tác dụng đả thảo kinh xà. là vật dùng cho việc dò xét rất hiệu quả của quân xích hầu.
chỉ nghe hai tiếng rít gió sắc nhọn vang lên. phía trên không của khu rừng rậm không có tiếng chim vì kinh sợ mà vỗ cánh bay, mà lại thấp thoáng nghe thấy vài tiếng chiến mã hí vang, ngay sau đó mười mấy kỵ binh Thổ Phồn từ trong rừng rậm hoảng sợ chạy ra. dọc theo sông mà chạy xuống phía hạ lưu.
“Mười tám viên kỵ binh!”
Tần Hải Dương lập tức thấp giọng ra lệnh: “Xông lên đi, một tên cũng không thể để cho chạy thoát.”
Hai trăm con chiến mã như đất bằng dậy sấm. đồng loạt phóng ngựa chạy dọc theo bờ sông, chiến mã của xích hầu quân Đường đều là thuần chúng ngựa Ảrập, lại được tiến hành huấn luyện trong một thời gian dài trên cao nguyên, đã có thể thích ứng khí hậu của cao nguyên, tuy rằng còn không thể lặn lội đường xa trên cao nguyện lâu dài được, nhưng phi nước đại trong cự ly ngắn thì hoàn toàn không thành vấn đề, quan trọng hơn là tốc độ của chúng cực nhanh, giống hệt như đằng vân giá vũ vậy; mà chiến mã của người Thổ Phồn thì phổ biến với loại ngựa thấp bé. có khả năng chịu được rét lạnh cao nguyên, cũng có thể lặn lội đường xa. nhưng tốc độ không nhanh. Một lát sau. kỵ binh Thổ Phồn liền dần dần bị quân Đường đuổi theo.
quân Đường hình thành một hình vòng cung. hai bên dần dần khép lại vào giữa. khi còn kém năm mươi bước nữa. quân Đường đã bắn tên. trăm mũi tên từ bốn phương tám hướng bắn về phía kỵ binh Thổ Phồn, áo giáp xích hai lớp của kỵ binh Thổ Phồn khó có thể chống đỡ được thấu giáp tiễn đặc chế nhỏ và nhọn của quân Đường, càng hiểm hóc nữa là chiến mã không thể nào tránh né, chỉ một thoáng. người ngã ngựa đồ cả đám. mười tám kỵ binh tuần tra của Thổ Phồn bị bắn ngã hơn phân nửa. chỉ có năm người còn đang chạy như điên, nhưng bọn họ không tránh khỏi tên bắn dày đặc của kỵ binh quân Đường, chỉ trong khoành khắc, năm người cuối cùng bị bắn ngã cả. quân Thổ Phồn hung hãn dị thường, tuy rằng bị bắn ngã. nhưng vẫn bò dậy rút trường kiếm ra mà sống chết với quân Đường.
“Giết!”
Tần Hải Dương lớn tiếng thét lên ra lệnh, hắn giục ngựa rạp mình phóng lên. một đao chém tới. máu văng tung tóe, một tên binh sĩ Thổ Phồn có ý định đâm chiến mã của hắn bị chặt đứt cổ, đầu người lăn xa đến hai trượng, quân Đường xuống tay tuyệt đối không lưu tình, đao chém tên bắn. mười tám viên quân tuần tra Thổ Phồn bị chém giết mười bảy người, chỉ để lại một người sống để tra hỏi quân tình.
Rất mau, kẻ sống sót liên tục khai ra một số tình hình, đội quân tuần tra Thổ Phồn này đang đi Bá Tiên trấn tra xét tình hình quân Đường, vì phát hiện xích hầu quân Đường mà quay về, hiện tại. ở mảnh đất Tát Bì Trạch có khoảng hơn hai vạn quân đội Thổ Phồn, còn có mấy vạn dân du mục làm hậu cần đi theo. Đây trên cơ bản đều là các tình báo mà quân Đường đã biết rồi. nhưng mà Tần Hải Dương vẫn có thu hoạch, đó chính là quân tuần tra Thổ Phồn đi Bá Tiên trấn thám thính, đây là việc mà trước kia chưa từng xảy ra. rất có thể là đã nghe thấy được chút thông tin gì đó.
Còn có một tình báo cũng khiến cho Tần Hải Dương chú ý, ba ngày trước có khoảng sáu ngàn quân Thổ Phồn và ba vạn dân du mục hậu cần đi theo đã rời khỏi Tát Bì Trạch, mà đi sang hướng tây, nguyên nhân không rõ.
Nếu quân Thổ Phồn phát hiện đội quân của Phong Thường Thanh, như vậy thì thuộc tình trạng khẩn cấp, sẽ không mang theo đàng dê và dân du mục làm hậu cần. mà sẽ là cấp tốc tiến đến ngãn chặn lại. nhưng bọn họ lại dẫn theo đàn dê để tiếp viện, như vậy, mỗi ngày hành quân cũng chẳng qua được mấu chục dặm. điều đó không phải truỵ kích, có lẽ không phải là nhằm vào quân Đường, thế thì bọn họ định đi nơi nào? Chẳng lẽ chính là đi Tiểu Bột Luật?
Tần Hải Dương trầm tư một lúc lâu. mặc kệ quân Thổ Phồn có phải đi Đại - Tiểu Bột Luật hay không, nhưng rất có thể sẽ gặp phải quân đội của Phong Thường Thanh, tình báo này bắt buộc phải được coi trọng.
Hắn lập tức chia quân ra ba đường, một trở về bẩm báo với Lý Khánh An. một tiếp tục đi về phía đông thám thính tình hình của mảnh đất Tát Bì Trạch, còn hắn thì dẫn hai mươi viên xích hầu quay đầu ngựa sang hướng tây nam mà đuổi theo.
Ngay lúc Tần Hải Dương phát hiện vết tích của quân Thổ Phồn, quân Đường tại Đôn Hoàng đã chỉnh quân xong, ba vạn quân An Tây chủ lực và bốn ngàn quân Đậu Lô trấn thủ ở Sa Châu, quân Đậu Lô là một trong tám đội quân Hà Tây, nó được quy định gồm bốn ngàn người, Hồ - Hán mỗi bên một nửa. nó chưa bao giờ có đủ quân số cả. nhưng cũng chưa bao giờ thiếu người, nó cũng giống như tất cả các biên quân khác ở trên danh sách của triều đình thì đủ quân số, triều đình cũng sẽ căn cứ theo quân số đó mà hàng năm trích cấp lương bổng cho quân Đậu Lô. Nhưng trên thực tế, Đậu Lô chỉ có hơn hai nghìn người, các kỵ binh người Hồ sẽ không an tâm mà phục dịch cho quân đội. bọn họ cần phải chăn thả. cần phải ở chung với vợ con. bởi vậy, dưới sự thúc đây của mặt ích lợi nào đó. các kỵ binh người Hồ trên cơ bản đều chỉ tồn tại trên danh nghĩa mà thôi, còn trên thực tế thì không ở trong quân, về phần quân lương của bọn họ thì cũng phần lớn chảy vào trong túi tiền riêng của các quan quân, núi cao hoàng đế xa. cũng không có người đến tra xét bọn họ, cho dù có tra xét thì cũng tra không ra cái gì cả. Lúc này kỵ binh người Hồ lại quay trở lại. đó cũng chính là nguyên nhân trong mã tặc lại có lẫn quân đội.
Nhưng quân An Tây chợt đến đột ngột, đã phá hủy thể chế hỗn loạn của quân Đậu Lô, Sa Châu đô đốc Vương Thiện không kịp triệu hồi Hồ Kỵ, mà làm cho việc tham ô của hắn bị bại lộ, bị Lý Khánh An trọng đánh một trăm quân côn áp giải về triều đình, đồng thời dâng sớ vạch trần sự thật tham ô lương hưởng mấy vạn quan của hắn. Vương Thiện dọc đường không lâu đã tự vẫn trong lồng giam, quân Đậu Lô toàn bộ sát nhập vào quân An Tây, Lý Khánh An lại mệnh đại tướng Thi Binh Quý xuất thán từ thân binh làm thống lĩnh thị vệ Khánh Vương; soái lĩnh ba nghìn quân mã thường trú Sa Châu.
Sau khi sắp đặt ổn thỏa mọi việc ở Sa Châu, quân An Tây lại lần nữa quay đầu về phía tây nam. men theo phía bắc A Nhĩ Kim Sơn rầm rộ xuất phát, xế chiều hôm nay, đại quân An Tây ngày đêm hành quân ba ngày đêm liền, cuối cùng đã đi tới Thất Truân thành - một trong bốn tòa thành phía bắc núi A Nhĩ Kim Sơn. đại quân mệt mỏi vô cùng, bèn trú quân tại đây.
Trướng doanh dày đặc tầng tầng lớp lớp, từng vòng một nối tiếp ra bên ngoài, giống như một chiếc ốc xoắn khổng lồ, không có hàng rào doanh trại, gần nghìn viên binh trinh sát tuần hành rải đến mấy chục dặm xa. ở giữa con trôn ốc khổng lồ này là các loại vật tư quân nhu các loại, ở chính giữa chính là đại trướng của trung quân.
Sau cơm tối, màn đêm bèn lặng lẽ buông xuống, tỉnh tú khắp trời giăng trên mảnh trời bao la. rải ra trong vũ trụ thần bí vô bờ bến. làm người ta cảm thấy thời gian ngắn ngủi và sự nhỏ bé của sinh mạng. ở ngay dưới mảnh sao sáng lấp lánh này, trong đại doanh quân Đường tĩnh lặng như tờ, ánh đèn doanh trại u ám. binh sĩ mệt nhoài đều đã ngủ thiếp đi. chỉ có trong đại doanh trung quân vẫn là đèn đuốc sáng trưng.
Binh thám báo mà Tần Hải Dương phái trở về vừa mới chạy đến. đang ở trong trướng bẩm báo với Lý Khánh An về quân tình Thổ Phồn mà quân xích hầu phát hiện được.
“Bọn thuộc hạ ở chỗ cách Bá Tiên trấn khoảng tám mươi dặm đã phát hiện lính tuần tra của Thổ Phồn, bọn chúng cũng phát hiện bọn thuộc hạ. trải qua hai ngày truy kích, bọn thuộc hạ ở nơi cách Tát Bì Trạch trăm dặm xa đuổi kịp toán quân tuần này, đồng thời diệt sạch bọn chúng, từ trong tù binh nhận được một tin tức. quân Thổ Phồn khoảng sáu nghìn người ở ba ngày trước đã rời khỏi Tát Bì Trạch, đi về hướng tây nam. bọn chúng mang theo ba vạn mục dân và một lượng lớn bầy dê, Tần tướng quân suy đoán tốc độ hành quân của bọn họ không nhanh lắm. nhưng rất có thể đã bắt gặp đội ngũ của Phong tướng quân. Tần tướng quân đã đuổi về phía tây nam.”
Lý Khánh An vừa nghe hội báo, vừa làm chú thích trên bản đồ, hắn vẫn còn chưa kịp làm sa bàn của Thổ Phồn, làm cho hắn có chút cảm thấy tiếc nuối, ở trên bản đồ, Tát Bì Trạch là một vùng nằm trong bổn địa chu vi mấy trăm dặm. bị bao vây bởi A Nhĩ Kim Sơn và Côn Luân Sơn. xa về hướng nam nữa là Khương Đường của Thổ Phồn, cũng chính là dãy núi Hoh Xil nổi tiếng ở hậu thế, mấy dãy núi lớn đều có hướng đông tây, ở giữa dãy núi hình thành khe núi khổng lồ.
Lý Khánh An biết rằng, lúc này chiến dịch Thổ Phồn phía đông đã khai hòa. Ca Thư Hàn đã phát động chiến dịch chiếm đoạt khu vực Cửu Khúc, nếu như quân Thổ Phồn của Tát Bì Trạch nhận được tin đi chi viện, chắc là đi theo hướng đông. tiến vào bổn địa Sài Đạt Mộc (*Qaidam hay Tsaidam), đi trực tuyến mà tiến đến chi viện, như quân Thổ Phồn lại đi từ phía tây, đi đường vòng đánh võng lại càng không thể. đợi vòng qua Côn Lôn Sơn lại hướng về đông, thì đã xa hơn mấy nghìn dặm. nếu như không phải đi chi viện phía đông, thì sẽ là đi đâu?
Nếu là đi công đánh Đại Tiểu Bột Luật, sáu nghìn quân mã hình như ít hơn một chút, hơn nữa công đánh Đại Tiểu Bột Luật là một quốc sách mang tính chiến lược, điều này có liên quan đến quyết sách bên trên của Thổ Phồn, dĩ nhiên, người Thổ Phồn ở phía đông nằm ở vị trí chiến lược thấp kém. quả thật là có khả năng phát triển về phía tây, đánh chiếm Đại Tiểu Bột Luật xong, mở ra cánh cửa tiến thẳng Thổ Hỏa La và Thiên Trúc, nhưng bất luận thế nào, hành động quân sự trọng đại như vậy tuyệt đối sẽ không đột ngột phát nguồn từ Tát Bì Trạch được.
Nếu không phải là đi Đại Tiểu Bột Luật, thì sẽ là đi đâu đây? Lúc này. ánh mắt của Lý Khánh An nhìn vào An Tây Vu Điền, trong đầu hắn nhảy ra một ý niệm táo bạo, không lẽ là đi tập kích Vu Điền hoặc là Quy Tư?
Ý niệm này cũng làm cho bản thân Lý Khánh An giật nảy mình, quân Thổ Phồn sẽ đi công đánh An Tây sao? Đây là một giả thiết mà hắn có chút không dám đối mặt. nói cách khác, nếu như là hắn Lý Khánh An. hắn sẽ đi công đánh An Tây không? Câu trả lời là chắc chắn, hắn chắc chắn sẽ đi đánh, đây chính là một nơi mà hai tuyến tác chiến khó có thể chu toàn nhất, vùng đất trống rỗng, hắn đã điều động năm vạn quân đội để phát động chiến dịch Thổ Phồn, còn phía bên Bắc Đình, ba bộ tộc Cát La Lộc, Đồng La. Sa Đà ít nhất có bốn vạn quân đội người Hồ đối phó Hồi Hột. còn có chín vạn quân Hán Bắc Đình, hắn gần một nửa đại quân đều cuốn vào trong hai trận chiến dịch này, tuy An Tây vẫn còn hơn một vạn người, nhưng quá phân tán. không thể tập trung nhanh chóng, ở Quy Tư chỉ có hai nghìn quân đội phòng ngự. Sơ Lặc nhiều hơn. cũng chỉ có năm nghìn người. còn những quân trấn chủ yếu khác như Yên Kỳ, Vu Điền. Bạt Hoán thành đều chỉ có nghìn người, còn quân đội người Hồ ở địa phương cũng đều bị hắn kéo đến dùng vào hậu cần. cho dù không đến. cũng là sức chiến đấu quá yếu. không chịu nổi dù chỉ một đòn công kích.
Lý Khánh An bỗng nhiên ý thức được tính nghiêm trọng của vấn đề. toán quân đội người Hồ rất có thể là đi đánh lén vùng đất An Tây, mục dân tùy quân chẳng qua chỉ là một sự mê hoặc mà thôi, nói rõ chủ soái Thổ Phồn đã ý thức được quân Đường sắp tiến công Tát Bì Trạch rồi. tên chủ soái Thổ Phồn quả nhiên không tầm thường.
Nghĩ đến đây, Lý Khánh An lập tức triệu đến một tướng lĩnh trẻ tuổi Trương Vĩnh Khánh, cũng là xuất thân từ thân binh của hắn. tích công làm Trung lang tướng.
“Nếu quân Thổ Phồn tập kích khu vực An Tây. tất nhiên sẽ đi qua Vu Điền, bên kia có một nghìn trú quân, nhưng số người không đủ. ngươi tức tốc dẫn ba nghìn Bạt Hoán kỵ binh qua đó, mang thêm nhiều cung tên hơn. sát nhập với Vu Điền một nghìn người. tổng cộng bốn nghìn người, do ngươi toàn quyền chỉ huy, liều chết cũng phải giữ lấy An Tây nam đại môn cho ta. ngày đêm cảnh giác, không thể có chút sơ ý nào!”
Trương Vĩnh Khánh đón lấy lệnh tiễn, ôm quyền đáp: “Ty chức nhất định liều chết trấn giữ Vu Điền, tuyệt không để quân Thổ Phồn toại nguyện!”
Lát sau. ngoài lều truyền đến tiếng điều động binh mã. tiếng vó ngựa chạy như sấm rền. ba nghìn kỵ binh Bạt Hoán doanh dưới sự soái lĩnh của Trương Vĩnh Khánh, đi về phía tây hướng Vu Điền trấn. Lý Khánh An đứng ngoài cửa doanh trướng nhìn họ đi xa. lần đi Vu Điền này, ít ra cũng phải mất mười ngày đi đường. không biết bọn họ có kịp thời đến đó không?
Ngay lúc Lý Khánh An đang lo lắng sự an nguy của Vu Điền, chủ soái Thổ Phồn của Tát Bì Trạch cũng vô cùng lo lắng cho số phận của Thổ Phồn quốc, chủ soái Thổ Phồn của Tát Bì Trạch cũng là một trong những nhân vật quyền thế của Thổ Phồn, hắn chính là Thổ Phồn đại tướng Thượng Tức Đông Tán. sau khi Thổ Phồn Tán Phổ bị Lý Khánh An oanh tạc chết trong Thạch Bảo thành, thực lực Thổ Phồn cũng từ đó nhất thời rơi vào thoái trào, chủ yếu thể hiện ở tân Tán phổ tuổi nhỏ, chỉ mười một tuổi. Đại Luân Nang Hiệp Đạt Tán và thác cô (*) đại thần Đạt Trát Lộ Cung quan hệ bất hòa. dẫn đến nội bộ Thổ Phồn chính sách pháp lệnh không thông suốt, năm ngoái lại bùng nổ âm mưu phán loạn của hai đại thần Ba Cát Tang Đông Tán và Lăng Di Tố, tuy là phản loạn đã bị trấn áp, nhưng đã dính dáng đến không ít người. Thượng Tức Đông Tán chính là một trong số đó.
[(*) Thác cô trên danh nghĩa là đem tiểu hoàng đế phó thác cho thần tử trung thành tín cẩn chăm sóc. trên thực tế là đem toàn bộ sản nghiệp nhà hoàng đế - cả một quốc gia cộng với nhân dân cùng xem như cô nhi (trẻ mồ côi) phó thác cho một người nào đó.]
Thượng Tức Đông Tán và Lăng Di Tố có quan hệ riêng tư rất tốt. Lăng Di Tố sau khi bị giết, Nang Hiệp Đạt Tán vẫn canh cánh một mối lòng với Thượng Tức Đông Tán nhân cơ hội đó mà làm loạn, chỉ trích hắn âm thầm ủng hộ phản loạn, cuối cùng chứng cứ không đầy đủ. Thượng Tức Đông Tán không bị định tội, nhưng cũng bị biếm truất đến phương tây cách xa trung tâm quyền lực, xuất nhiệm Khương Đường tổng đốc, chấp chưởng hai vạn quân Thổ Phồn của Tát Bì Trạch.
Thượng Tức Đông Tán không hổ là danh tướng của Thổ Phồn, sau khi vào năm ngoái quân Đường mấy lần công đánh khu vực Cửu Khúc không thành công, hắn bèn đoán được quân Đường rất có thể sẽ phát động chiến dịch tuyến tây, ngăn cản quân Thổ Phồn của Tát Bì Trạch đông viện, vì vậy mà hắn mấy lần dâng sớ Tán Phổ, yêu cầu gia tăng quân Thổ Phồn của Tát Bì Trạch, nhưng bị Nang Hiệp Đạt Tán trách là bụng dạ khó lường mà bác bỏ, cho dù không có viện quân, nhưng Thượng Tức Đông Tán vẫn là tích cực ứng biến, hắn phái nhiều quân tuần tra và thám tử đi thám thính tin tức của quân Đường, bảy ngày trước, một toán thám tử của hắn xâm nhập An Tây, nghe thương buôn nói quân Đường rất có thể tiến quân quy mô lớn sang đông. Thượng Tức Đông Tán bèn ý thức được quân Đường là sắp phải công đánh Tát Bì Trạch rồi, hắn lập tức thực hiện hai sự chuẩn bị, một mặt mệnh đại tướng Gia Trát Tang Cát soái sáu nghìn quân Thổ Phồn đi đường vòng về phía Vu Điền, chuẩn bị nhân cơ hội vùng đất An Tây trống trải, dùng kế sách vây Ngụy cứu Triệu ép quân Đường thoái binh, nếu quân Đường bị hắn đánh tan, nói không chừng hắn còn có thể thuận thế mà càn quét An Tây.
Đương nhiên, Thượng Tức Đông Tán cũng biết khả năng này không lớn, hắn đã từng nghe Đạt Trát Lộ Cung nói qua sự lợi hại của tên Lý Khánh An này, hắn cũng nhớ rất rõ, năm xưa trận chiến Thạch Bảo thành, em ruột của hắn Thượng Tức Đức Tán bèn là chết dưới tên của Lý Khánh An ở Phục Sĩ thành.
Cho nên Thượng Tức Đông Tán cũng đã thực hiện hai bước chuẩn bị, hắn lại mệnh ba vạn mục dân đuổi trăm vạn con dê bò đi tới hồ Ô Lan Ô Lạp (*Ulan Ul) ở phía nam, nếu Tát Bì Trạch không giữ được, hắn sẽ lui về phía nam hồ Ulan Ul ba vạn mục nhân và sáu nghìn kỵ binh Thổ Phồn sẽ xuất phát cùng một ngày, điều này sẽ đưa một ảo giác cho thám báo quân Đường, tưởng rằng quân đội Thổ Phồn là mang mục nhân cùng nhau hành quân.
Buổi chiều. Thượng Tức Đông Tán đột nhiên nhận được báo cáo của thám tử, khoảng ba vạn quân Đường rời khỏi Bá Tiên trấn, men theo Thả Mạt hà. đi đến hướng Tát Bì Trạch. Thượng Tức Đông Tán biết rằng, chiến tranh sắp sửa bùng nổ rồi.
