Chương 111: Chu Tử (2)
Trình Di nói?
Trần Lập Đức có chút xấu hổ, hắn tưởng là Chu Hi nói. Nhưng thua người không thua trận, lần nữa mạnh miệng nói: “Chu Tử đã thu nạp lời Trình Tử, đó là Chu Tử tán đồng đạo lý này!”
Triệu Hãn cười ha ha: “Trần tiên sinh, tại hạ tài học nông cạn, không hiểu quá nhiều kinh nghĩa Nho gia. Nhưng muốn nói đến Chu Tử, vậy vẫn là có chút nghiên cứu. Tàng thư lâu thư viện Hàm Châu, có toàn bộ sáng tác của Chu Tử, bao gồm thư của Chu Tử cùng bạn bè, học sinh. Ba năm qua, tại hạ đã mang sáng tác của Chu Tử đọc xong hết rồi. Xin hỏi Trần tiên sinh, sáng tác của Chu Tử, ngươi lại đọc bao nhiêu rồi?”
Trần Lập Đức chợt cảm thấy không ổn, về văn chương Chu Hi, hắn chỉ từng nghiêm túc đọc 《 tứ thư tập chú 》 , bởi vì đó là nội dung khoa cử cuộc thi.
Đương nhiên, Trần Lập Đức so với sĩ tử bình thường càng mạnh hơn, hắn còn từng đọc lướt qua 《 Chu Tử ngữ loại 》 .
Về phần sáng tác khác của Chu Hi, rảnh rỗi đau trứng mới sẽ chạy đi đọc.
“Chớ kéo đi xa quá nhiều, Chu Tử thu nạp lời Trình Tử, tán thành luận phu xướng phụ tùy.” Trần Lập Đức cười lạnh nói, “Ngươi nói nam nữ bình đẳng, ngươi nói vợ chồng bình đẳng, đó là ngỗ nghịch Chu Tử và Trình Tử!”
Triệu Hãn lắc đầu nói: “Chu Tử thu nạp nhiều lời Trình Tử lắm, còn bao gồm câu ‘Chết đói việc nhỏ, thất tiết việc lớn’ kia.”
Câu này cũng là Trình Di nói?
Trần Lập Đức thầm nghĩ may mắn, hắn còn tưởng là Chu Hi nói, vừa rồi thiếu chút nữa đã cùng nhau rống ra.
Triệu Hãn nhìn quanh mọi người trên sân: “Chết đói việc cực nhỏ, thất tiết việc rất lớn. Câu này đã hại bao nhiêu thiếu nữ? Nếu là Chu Tử dưới suối vàng có biết, sợ phải mắng đau đồ tử đồ tôn, mỗi kẻ đều là hạng người quên nguồn quên gốc!”
“Chẳng lẽ thủ tiết còn có sai?” Trần Lập Đức nhất thời hưng phấn hẳn lên, cho rằng mình bắt được thóp trong lời Triệu Hãn.
Triệu Hãn từ trong lòng lấy ra mấy tờ giấy, đều là hắn chép lại trích lời Chu Hi, chuyên môn làm chuẩn bị cho biện luận hôm nay.
Mở ra Chu Hi trích lời, Triệu Hãn bắt đầu chính danh cho Chu Hi: “Chu Tử ở trong 《 cận tư lục 》 , ghi lại chuyện xưa cha của Trình Tử, bảo cháu gái tái giá hai lần. Học sinh của Chu Tử không hiểu, vì sao Trình Tử nói ‘Chết đói việc nhỏ, thất tiết việc lớn’, cha Trình Tử lại bảo cháu gái hai lần thất tiết tái giá. Trần tiên sinh, ngươi biết Chu Tử trả lời như thế nào không?”
Trần Lập Đức đã sắp điên rồi, liên tục nhiều lần bị đảo điên tam quan*.
* nhân sinh quan, thế giới quan, giá trị quan
Trình Di nói ra “Chết đói việc nhỏ, thất tiết việc lớn”, cha hắn thế mà lại tự mình vi phạm, hơn nữa còn làm trái hai lần!
Triệu Hãn tiếp tục nói: “Chu Tử trả lời, đại cương như vậy, nhưng người cũng có điều không thể theo hết!”
Ý tứ của Chu Hi rất rõ ràng, thủ tiết là Nho gia cương thường, tất nhiên nên tuân thủ. Nhưng, không phải là mỗi người đều có thể làm được, không thể mang yêu cầu đối với thánh nhân áp đặt cho phàm nhân.
Trần Lập Đức lập tức bắt lấy mấu chốt trong đó: “Con người cũng không thể theo hết, là vì lễ nhạc sụp đổ, phàm nhân không thể tuân thủ cương thường, Chu Tử đối với điều này vô cùng đau đớn!”
“Thực là như thế sao?”
Triệu Hãn cúi đầu tra tìm trích lời Chu Hi, nói: “Vậy lại đến xem Chu Tử nói lời khác. Chu Tử có nói: Lễ chi đại thể, cố trọng vu thực sắc hĩ, nhiên kỳ gian sự chi đại tiểu hoãn cấp bất đồng, tắc diệc hoặc hữu phản khinh vu thực sắc giả, duy lý minh nghĩa tinh giả, vi năng quyền chi nhi bất thất nhĩ.”
(Chu Hi nói: Lễ pháp tất nhiên quan trọng, nhưng việc thế gian, có chia ra nặng nhẹ. Chỉ có ai thật sự hiểu đạo lý kinh nghĩa, mới có thể cân nhắc lợi hại được mất trong đó. )
Triệu Hãn tiếp tục nói: “Câu này, có thể còn ba phải cái nào cũng được. Chúng ta lại xem câu tiếp theo: Cái kinh giả chích thị tồn đắc cá đại pháp, chính đương đích đạo lý nhi dĩ. Cái tinh vi khúc chiết xử, cố phi kinh chi sở năng tẫn dã... Quyền giả tức thị kinh chi yếu diệu xử dã.”
(Chu Hi nói: Kinh nghĩa Nho gia, chỉ cung cấp tinh thần mang tính cương lĩnh, chỉ cung cấp đạo lý chính đáng. Chỗ chi tiết, khó có thể nói hết. Xem xét thời thế, ứng đối biến hóa, không cứng nhắc kinh nghĩa, cần linh hoạt vận dụng kinh nghĩa, mới là thật sự nắm giữ tinh túy kinh nghĩa. )
Trần Lập Đức còn không chịu nhận thua: “Đoạn lời này, chính là Chu Tử biện kinh, không phải Chu Tử đồng ý quả phụ tái giá.”
“Được, vậy thì nói càng trực tiếp hơn.” Triệu Hãn tiếp tục kể Chu Hi trích lời, “Em gái Trần Sư Trung không muốn tái giá, Chu Tử khuyên bảo như vậy: Chết đói việc cực nhỏ, việc thất tiết thật lớn, nhìn từ thế tục, trở thành viển vông!”
Chấn động!
Toàn trường chấn động!
Vô số sư sinh đều chấn động đứng lên, bọn họ gian khổ học tập, coi lý học Trình Chu là đứng đầu.
Từ trước tới giờ không biết, Chu Hi thế mà khuyên quả phụ tái giá, thế mà nói “Chết đói việc nhỏ, thất tiết việc lớn” là lời cổ hủ.
Thì ra, ngươi là Chu Hi như vậy!
Cách vị chi luận trước đó, khiến Trịnh Trọng Quỳ phi thường chấn động.
Nhưng giờ này khắc này, Trịnh Trọng Quỳ cũng sắp cười chết rồi, trường hợp trước mắt chỉ có thể dùng một câu hình dung: Chuyện cười trong thiên hạ.
Triệu Hãn, cũng đang cắt câu lấy nghĩa!
Nhưng sư sinh đang ngồi hơn hai trăm người, bao gồm đề học phó sứ Thái Mậu Đức ở trong, thế mà không một ai phát giác Triệu Hãn đang nói nhảm.
Thái Mậu Đức quả thật là danh nho, nhưng hắn chủ tu là tâm học, từng đọc 《 Chu Tử ngữ loại 》 đã tính là đủ tư cách, làm sao đi lật xem nguyên bộ 《 Hối am tập 》 ?
“Úy Nhiên huynh, đệ tử này của ngươi, thật sự là... Một lời khó nói hết nha.” Trịnh Trọng Quỳ nhịn cười nói.
Bàng Xuân Lai hỏi: “Hắn đang nói hươu nói vượn?”
Trịnh Trọng Quỳ lắc đầu: “Cũng không tính là nói bậy toàn bộ, đại thể vẫn là chính xác. Chỉ là trên khuyên quả phụ tái giá, học sinh của ngươi đang cắt câu lấy nghĩa, bắt nạt người ở đây chưa từng đọc 《 hối am tập 》 .”
“Chu Tử nói thế nào?” Bàng Xuân Lai rất tò mò.
Trịnh Trọng Quỳ cười nói: “Em gái Trần Sư Trung, chồng chết muốn tái giá, Chu Tử khuyên nàng thủ tiết, kết quả thế mà không khuyên được.”
“Khụ khụ khụ!”
Bàng Xuân Lai liên thanh ho khan, bị nước miếng của mình làm sặc.
Trịnh Trọng Quỳ càng thêm cảm thấy buồn cười: “Học sinh này của ngươi, rất kỳ diệu. Hắn dùng nguyên văn Chu Tử, cắt câu lấy nghĩa, thế mà mang khuyên nàng thủ tiết, biến thành khuyên nàng tái giá. Nhưng nếu đọc hết Chu Tử sáng tác, hắn cắt câu lấy nghĩa như vậy, lại chưa vi phạm bổn ý của Chu Tử.”
