Chương 219: Thiếu lương (1)
Trấn Vĩnh Dương, phủ Tổng binh.
Phí Thuần vội vàng đi vào, vứt cái mũ lớn lên bàn: “Lại một đám lưu dân nữa trở về, náo loạn đòi chia đất đó.”
“Đây là chuyện tốt,” Triệu Hãn cao hứng nói, “Lúc trước đánh trận nháo quá dữ, bách tính đều bị quan binh dọa chạy. Đừng thấy địa bàn chúng ta có nửa huyện, đinh khẩu còn chưa đến năm vạn người, phải kêu gọi được nhiều người trở về mới được.”
“Lương thực, lương thực không đủ!”
Chức vụ của Phí Thần là quản lý lương tiền, hắn buồn bực nói: “Sau khi Tiêu thị hiến đất, rất nhiều địa chủ đều học theo bọn họ. Đất của bọn họ đúng là được chia ra rồi, nhưng tiền lương của bọn họ thì lại không thu được. Lưu dân từ phủ thành theo tới, rồi lại lưu dân từ An Phúc, Thái Hòa trở về, trong tay những người này đều không có lương thực, ngay cả hạt giống cũng phải mượn của quan phủ. Điền hộ bản địa cũng không có lương thực dự trữ, sắp đến thời kỳ giáp hạt rồi!”
Phí Thuần càng nói càng nôn nóng: “Ngươi còn muốn xây dựng nhiều trường học, còn muốn cung cấp cơm trưa cho trẻ con đi học. Ngoại trừ trấn Vũ Hưng ra, các trấn trường và hộ khoa, khoa trưởng của các trần đều chạy tới tìm ta đòi lương. Ta đến chỗ nào để biến ra lương thực đây?”
“Ha ha,” Triệu Hãn đứng dậy rót trà cho Phí Thuần, cười trấn an nói: “Yên tâm, đừng gấp, gấp cũng không gấp được.”
Phí Thuần uống một ngụm trà nóng, nhuận nhuận cổ họng nói: “Trường học phải dừng lại, cho dù thật sự muốn làm, cũng phải đợi đến vụ thu hoạch lương thực hè rồi nói sau.”
“Cái gì cũng có thể dừng, chỉ có trường học là không thể dừng.” Triệu Hãn nói,
Xây dựng trường học đúng thật là không cần nhiều lương tiền lắm, tất cả đều là trẻ con 7-12 tuổi, miễn cưỡng cũng có thể tính là nhiệm vụ giáo dục.
Bây giờ, dưới trướng Triệu Hãn chỉ có hơn bốn vạn người (12 tuổi trở lên), độ tuổi trẻ con đi học 7-12 tuổi có khoảng hơn 3.000 người, mỗi ngày chỉ một chút cơm trưa có thể ăn bao nhiêu? Một tháng cũng mới chỉ tiêu hao 200 thạch.
Hơn nữa, nội dung dạy học chủ yếu là dạy chữ, yêu cầu đối với người dạy cũng rất thấp, chẳng qua là phổ cập giáo dục trên diện rộng mà thôi.
Bốn năm người lão sư, có thể dạy cho một trấn.
Sach vở văn chương tiêu hao cũng không nhiều, dùng đá phấn trắng làm phấn viết, viết chữ lên trên bảng gõ đen để dạy học. Học sinh có tiền thì tự chuẩn bị bút mực, thậm chí còn tự ở nhà mình đc sách, căn bản là coi thường trường công. Gia đình không có tiền thì cha mẹ dùn tóc làm thành bút lông, học sinh thì nhúng bút lông xuống nước rồi viết lên tấm gỗ để luyện chữ.
Chỉ cần có ý chí, biện pháp sẽ nhiều hơn khó khăn rất nhiều!
Nơi chân chính tiêu hao lương thực là lượng lớn lưu dân, du dân và điền hộ, phải dựa nhờ mượn lương Triệu Hãn mới có thể sống tiếp.
Phí Thần cầm chén trà trên tay, cảm xúc dần dần bình tĩnh trở lại, hắn nói: “Còn có một biện pháp, đó là phải trưng lương của địa chủ!”
Triệu Hãn nói: “Lương thực chúng ta dự trữ, còn có thể kiên trì bao lâu?”
“Trước mắt ta vẫn còn rất lạc quan, cảm thấy có thể kiên trì đến vụ thu hoạch lương thực mùa hè,” Phí Thuần nói, “Nhưng lưu dân trở về quê càng ngày càng nhiều, cứ tiếp tục như thế này, giữa tháng ba sẽ xuất hiện tình trạng thiếu lương thực, nhiều lắm thì có thể kiên trì đến tháng tư.”
Triệu Hãn cẩn thận tự cân nhắc một lát, ròi nói: “Vậy thì mượn lương của địa chủ.”
“Mượn lương? Trực tiếp trưng lương là được!” Phí Thuần phụ trách quản lý luong tiền, hắn cũng không muốn sau này có lương mà còn phải mang lương thực trả lại cho địa chủ.
“Ngươi nghe ta nói,” Vẻ mặt Triệu Hãn nghiêm túc nói: “Nếu đám địa chủ này nghe lời, thành thành thật thật giao đất đai ra thì chúng ta không thể nói mà không giữ lời. Một ngụm nước miếng một cái đinh, nói cái gì là cái đó thì đám địa chủ này mới có thể yên ổn, mới có thể không lo lắng ăn bữa hôm lo bữa mai.”
Phí Thuần hỏi: “Thật sự phải mượn lương?”
Triệu Hãn gật đầu nói: “Hôm sau, gọi đám người Bàng tiên sinh tới, chúng ta thành lập một cửa hàng lương.”
“Cửa hàng lương là cái gì?” Phí Thuần nghi hoặc hỏi.
Triệu Hãn giải thích nói: “Chính là chúng ta xây dựng một kho hàng, gom lương thực vào trong đó. Ai có thể cung cấp lương thực cho kho, thì sẽ trả tiền lãi theo tháng cho bọn họ, mượn lương của nông dân cũng phải trả lãi. Nhưng mà lãi phải thấp, không thể cho vay nặng lãi!”
Phí Thuần cố gắng hiểu: “Ví dụ, ta là địa chủ, ta đưa lương thực đến kho, qua mấy tháng có thể lấy lại mà còn được trả lãi?”
“Đúng vậy, chính là như thế!” Triệu Hãn nói.
“Ai da, ca ca của ta,” nhất thời đầu Phí Thuần muốn đau, “Tích trữ lương thực là có tiêu hao, con chuột cắn, côn trùng cũng cắn, còn có thể bị ẩm mốc. Tích trữ lương mà còn đòi lấy lãi? Ta không thu phí bảo quản đã là nể tình rồi! Đây là một vụ mua bán lỗ vốn mà!”
Triệu Hãn cười nói: “Bây giờ, là tích lương mượn lương, sau này có thể là tích tiền vay tiền.”
“Tiền trang.” Hai mắt Phí Thuần sáng ngời.
Triệu Hãn gật đầu: “Cũng có thể gọi là ngân hàng.”
Tiền trang của Đại Minh, vốn dĩ xuất phát từ những năm chính thống, chủ yếu làm nghiệp vụ bạc, quan tiền, tư tiền.
Năm Gia Tĩnh, tiền tư nhân tràn ra ngoài, triều đình cấm nghiệp vụ đổi tiền, tiền trang trong cả nước đóng cửa với quy mô lớn.
Năm đầu Vạn Lịch, lại một lần nữa cho phép tiền trang tồn tại. Thậm chí, tiền trang còn trải rộng cả nước, thực chất thì đã trở thành phần cuối của giai đoạn phát hành quan tiền —— triều đình đúc tiền, tiền trang dùng bạc mua tiền, giúp triều đình phát hành tiền mới đến thị trường.
Phát triển đến cuối năm Sùng Trinh, tiền trang đã gần giống với ngân hàng sau này.
Tiền trang quy mô lớn, đã xuất hiện nghiệp vụ hối đoái cả sang nơi khác, thậm chí hối phiếu còn có công năng lưu thông tín dụng (giống như chi phiếu).
Mà ở phần lớn nông thôn, đã xuất hiện vô số cửa hàng đổi tiền hoặc cửa hàng đổi gạo, bạc, đồng tiền, lương thực cũng bắt đầu có tác dụng đối hoái.
Triệu Hãn nói: “Cửa hàng tiền gạo, không thể dể địa chủ nắm giữ, chúng ta phải nhân cơ hội lấy lại.”
“Không đủ người!” Phí Thần kêu khổ nó.
Đây là một kỹ thuật sống, bạc, đồng tiền đều có tỉ lệ tốt, xấu, dù thế nào thì nhất định cũng phải có lão sư thâm niên kiểm tra.
Triệu Hãn cười nói: “Vì vậy nên mới cửa hàng lương trước, đợi lớn mạnh rồi mới bắt đầu làm tiền trang. Ngươi dẫn ngươi, đi mượn lương từng nhà một, mượn ít hay nhiều đều phải viết rõ ràng, ký ngân phiếu định mức cho đám địa chủ này, hứa hẹn sau vụ thu hoạch hè thu sẽ có thể lấy được cả gốc lẫn lãi. Sau này, nông dân mượn lương cũng đều đi tới của hàng lương để mượn. Việc khẩn cấp trước mắt có hai việc, một là vượt qua cửa ải thiếu lương thực, hai là thành lập tín dụng.”
